Γεγονότα μιας Κυριακής πριν από 82 χρόνια στο Κιάτο και στην Κόρινθο – Τι έγραφαν οι εφημερίδες

Η  22^α Μαΐου 1938 ήταν Κυριακή, η μέρα δηλαδή που κυκλοφορούσαν οι εβδομαδιαίες εφημερίδες. Στο Κιάτο και στην Κόρινθο όλοι περίμεναν με αγωνία να διαβάσουν τα νέα από τις τοπικές εφημερίδες. Σχόλια πολιτικά, κοινωνικά, ρεπορτάζ και χρονογραφήματα. Στα πολύβουα καφενεία οι εφημερίδες άλλαζαν χέρια και οι σχολιασμοί περίσσευαν. Μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων «Κορινθία», «Σικυών» και «Κορινθιακή Ηχώ» θα επιχειρήσουμε να αναπαραστήσουμε την εποχή, τις γνώμες, τις έννοιες και τα προβλήματα των Κορινθίων εκείνης της εποχής.

Η υποδοχή του Μεταξά στην Κόρινθο και η μετάβαση της Ε.Ο.Ν. Κιάτου

Η Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας (Ε.Ο.Ν.) ήταν κυβερνητική οργάνωση νέων που είχε ιδρυθεί από το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά το 1936, κατά τα πρότυπα των ευρωπαϊκών φασιστικών καθεστώτων της εποχής. Σε κάθε πόλη λειτουργούσε παράρτημα και φυσικά αυτό συνέβαινε και στο Κιάτο.

Το φύλλο, λοιπόν, της εφημερίδας «Κορινθία» της 22 Μαΐου 1938 είχε στο πρωτοσέλιδό του ρεπορτάζ για την μετάβαση της Ε.Ο.Ν. Κιάτου στην Κόρινθο για την υποδοχή του Μεταξά. «70 σκαπανείς και φαλαγγίται», γράφει η εφημερίδα, «έτρεξαν στο κάλεσμά της (σ.σ. της σάλπιγγας) ντυμένοι με τις ωραίες τους στολές. Είναι τα παιδιά της Ε.Ο.Ν. Κιάτου που σε λίγο με επικεφαλής τους βαθμοφόρους των και τους επιτελείς κ.κ. Αγγ. Καυκάν και Θεόδωρον Φιαμέγκον ξεκινάνε για το σταθμό για να πάνε στην Κόρινθο να υποδεχθούν στο διάβα του τον μεγάλον αρχηγόν».

Ο μεγάλος αρχηγός φυσικά δεν είναι άλλος από τον Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος θα περνούσε από την Κόρινθο με αμαξοστοιχία κατευθυνόμενος στην Αρκαδία. Για την υποδοχή του η Κόρινθος έχει ήδη φορέσει τα γιορτινά της, όπως γράφει η εφημερίδα «Κορινθιακή Ηχώ» τώρα, αφού «η αγγελία της διελεύσεως του κ. Προέδρου εγένετο δεκτή μετ’ ιδιαιτέρου ενθουσιασμού τόσον υπό του Λαού της Κορίνθου, όσον και των χωρίων αυτής και των άλλων πόλεων του Νομού μας. Οι κάτοικοι της πόλεώς μας», συνεχίζει το άρθρο «διατελούν κυριολεκτικώς εν συναγερμώ αναμένοντες να ίδουν και επευφημήσουν τον μεγαλουργόν της 4^ης Αυγούστου κ. Μεταξάν, εν τω προσώπω του οποίου έχουν εναποθέσει απάσας των τας ελπίδας, δια την βελτίωσιν της καταστάσεώς των».

Εν τω μεταξύ στο Κιάτο, όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα «Κορινθία», η πομπή των νέων της Ε.Ο.Ν. έχει ξεκινήσει και οι περήφανοι Κιατανιώτες, βγαίνουν στα παράθυρά τους για να δουν τη νεολαία της πόλης: «Βιαστικά, βιαστικά ανοίγουν μερικά παράθυρα και πολλοί αγουροξυπνημένοι ξεπροβάλλουν για να καμαρώσουν τους λεβέντες που περνούσαν υπερήφανα με το κεφάλι ψηλά ψάλλοντας τον ύμνο της Νεολαίας. Ήταν αλήθεια υπέροχο θέαμα να βλέπει κανείς με τι χαρά, με τι ενθουσιασμό διάβαιναν το δρόμο τους.

Όταν έφθασαν στην Κόρινθο», αναφέρει το ρεπορτάζ «ήταν πια 8^η πρωινή και οι πρωινοί διαβάστες κυττάζουν περίεργα την φάλαγγα που διαβαίνει με το ρυθμικό βήμα της».

Η Κόρινθος είναι έτοιμη να υποδεχθεί τον Μεταξά. «Η πόλις παρουσιάζει εορτάσιμον όψιν. Ο σταθμός έχει καταλλήλως διακοσμηθή. Υπό της Δημοτικής Αρχής, της διοικήσεως της Ε.Ο.Ν. και των διαφόρων σωματείων της Κορίνθου, έχουν συντονισθεί αι προσπάθειαι, όπως η υποδοχή προς τον πεφωτισμένον Αρχηγόν είναι άνευ προηγουμένου», μας πληροφορεί το άρθρο της «Κορινθιακής Ηχούς», που δεν παραλείπει να συμπληρώσει: «Ιδιαιτέρως εξαίρεται η αυθόρμητος συμμετοχή του λαϊκού στοιχείου, αι εκδηλώσεις του οποίου λαμβάνουν μορφήν αληθούς παραληρήματος».

«Δεν άργησε να φθάση η ώρα του ερχομού, του μεγάλου αρχηγού που την εμφάνισίν του εχαιρέτισαν με ενθουσιασμό 500 Φαλαγγίτες και Σκαπανείς και 100 φαλαγγίτισσες ανήκοντες σ’ όλα τα χωριά της περιφέρειας διοικήσεως Κορίνθου (Κρήναι, Ζευγολατιό, κλπ) εζητωκραύγασαν με παραλήρημα», μας πληροφορεί η εφημερίδα «Κορινθία».

Το παραλήρημα από ό,τι φαίνεται ήταν η αγαπημένη εκδήλωση του φασίστα δικτάτορα Μεταξά, αφού χρησιμοποιείται και από τις δύο εφημερίδες στα ρεπορτάζ τους για να εκφράσει τις αντιδράσεις του κόσμου.

Στην «Κορινθία» διαβάζουμε ότι όταν αποχώρησε ο αρχηγός «η κάθοδος (σ.σ. της Νεολαίας) προς την πόλη ήταν πραγματικά υπέροχο θέαμα. Ποτέ οι κάτοικοι δεν είδαν τόση σφριγώσα νεότητα να παρελαύνη στους δρόμους της με επικεφαλής τη φιλαρμονική, τις σάλπιγγες και τα τύμπανα και ακούστηκαν πολλοί από τους συνήθως μεμψιμοίρους να εκφράζουν φανερά τον ενθουσιασμό τους και συγχαρητήρια που ανήκαν και στους δικούς μας φαλαγγίτας γιατί διαλεχτοί κι αυτοί ήταν από τους πρώτους μέσα στην παράταξι. Κι όταν τελείωσε η παρέλασις, η συγκέντρωσις εμπρός στα μεγαλοπρεπή γραφεία της διοικήσεως Ε.Ο.Ν. Κορίνθου απετέλεσε ένα δεύτερο γεγονός», σημειώνει το άρθρο.

Η εφημερίδα δεν παραλείπει να δώσει συγχαρητήρια στους οργανωτές της υποδοχής και της παρέλασης: «Ένα μεγάλο μεγάλο εύγε ανήκει στον θαυμάσιον διοικητή κ. Λιλή για τα υπέροχα λόγια που απηύθυνε στους φαλαγγίτας καθώς και εις τους υποδιοικητάς Ε.Ο.Ν. Κορίνθου και Κιάτου κ.κ. Γιόκαρην και Μπουσιάκον, ως και λοιπούς επιτελείς και βαθμοφόρους».

Από την άλλη η «Κορινθιακή Ηχώ» μάς πληροφορεί ότι «οι κάτοικοι Νεμέας, Χιλιομοδίου και Λουτρακίου έχουν συγκεντρωθεί εις τους σιδηροδρομικούς σταθμούς συν γυναιξί και τέκνοις, ίνα εκδηλώσωσι τα έναντι του κ. Πρωθυπουργού αισθήματα λατρείας και ευγνωμοσύνης», ενώ στο ίδιο ρεπορτάζ διαβάζουμε ότι έχει ο δήμαρχος Άργους κ. Μπόμπος «προσεκάλεσε τον κ. Πρόεδρον, όπως ευαρεστηθή και παρακαθήση εις το προς τιμήν του παρατιθέμενον γεύμα, εις την μαγευτικήν τοποθεσίαν Κεφαλάρι».

Τέλος, η «Κορινθία» περιγράφει και την επιστροφή των Νέων στο Κιάτο: «Κι όταν ξεκινήσαμε για την επιστροφή το βράδυ μια σκέψι κυριαρχούσε στις ψυχές όλων μας που άκουγαν ακόμη τα παιδιά να τραγουδάνε ακούραστα τον ύμνο τους, η σκέψις ότι μπορεί η πατρίδα μας να περιμένει πολλά από τα παιδιά αυτά που αν και τώρα μόλις άρχισαν να οργανώνονται έδειξαν όμως σ’ όλους πως κρύβουν μέσα τους ένα ηφαίστειο πατριωτισμού και αγάπης για την πολυβασανισμένη μας Πατρίδα, αγάπης που ποτέ δεν έσβησε και αν και κρυμμένη σαν τη σπίθα στη στάχτη δε ζητούσε παρά την ευκαιρία να εκδηλωθεί σ’ ένα αφάνταστο δημιουργικό παλμό που δεν χρειάζεται παρά μια κατάλληλη χειραγωγία»!

Γυμναστικές επιδείξεις του Γυμνασίου Κιάτου

Την ίδια μέρα, την Κυριακή 22 Μαΐου, οι περισσότεροι από τους νέους που συμμετείχαν στην υποδοχή του Μεταξά στην Κόρινθο, είχαν να παρουσιάσουν τις ετήσιες Γυμναστικές Επιδείξεις του Γυμνασίου τους στο Κιάτο. Το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Σικυών» είναι αναλυτικό και πλήρες:

«Την 5:30 μ.μ.», γράφει η εφημερίδα, «παρελαύνοντες δια της κεντρικής οδού εισήρχοντο στο κατάμεστο από θεατάς γήπεδο οι μαθηταί και οι μαθήτριαι γενόμενοι δεκτοί δια χειροκροτημάτων υπό των θεατών. Τους μαθητάς συγκεντρωθέντες προ των επισήμων προσεφώνησε καταλλήλως ο γυμνασιάρχης κ. Δ. Νάσκος, υποδείξας εις τούτους πάσην ωφέλειαν παρέχει εις το άτομον η απασχόλησις τούτου περί τη γυμναστικήν».

Μετά την ομιλία του γυμνασιάρχη άρχισαν οι επιδείξεις πρώτα από τους μαθητές των κατωτέρων τάξεων υπό το γενικό πρόσταγμα της γυμνάστριας κ. Καλλίου. Τα παιδιά εκτέλεσαν με εξαιρετική ακρίβεια τις ασκήσεις προκαλώντας το θαυμασμό του αρθρογράφου: «Είναι φανερόν ότι κατά το διατρέξαν 8μηνον χρονικόν διάστημα η κ. Καλλίου θα εκοπίασεν υπερανθρώπως μέχρις ότου θέση τας βάσεις της γυμναστικής στους μικρούς μαθητάς».

Στα διαλείμματα των ασκήσεων οι μαθητές και οι μαθήτριες χόρευαν διάφορους ελληνικούς χορούς αποσπώντας τα θετικά σχόλια και τον θαυμασμό των θεατών.

«Τελευταίοι», όπως γράφεται, «εξετέλεσαν τας ασκήσεις οι μαθηταί των ανωτέρων τάξεων. Ευσταλείς έφηβοι, με παραστήματα αθλητικά και κορμιά γυμνασμένα, υπό την καθοδήγηση του γυμναστού κ. Λάμπρου Κούνα, παρουσίασαν ένα απόλυτα αρμονικό σύνολον κινήσεων και ρυθμού».

Οι επιδείξεις κορυφώθηκαν με την εκτέλεση διαφόρων αθλητικών αγωνισμάτων στα οποία όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα «Σικυών» επρώτευσαν οι κάτωθι μαθηταί εις τους οποίους απονεμήθησαν διάφορα διπλώματα.

Αγωνίσματα:

• Δρόμος 100 μέτρων. 1) Κάρολος Σακελλαρίου, Ε΄ τάξη  –  2) Δ. Μπουραντάνης, Ε΄ τάξη.
• Άλμα τριπλούν: 1) Ι. Γεωργούλης Δ΄ τάξη  –  2) Παπανδρέου Στ΄ τάξη.
• Ακοντισμός:  1) Παπακυριάκου Ε΄ τάξη  –  2) Καρβουντζής Ε΄ τάξη
• Λίθος: 1) Ε. Διαμαντόπουλος Στ΄ τάξη  2) Δ. Μπαρουξής Στ΄ τάξη
• Σφαιροβολία: 1) Ε. Διαμαντόπουλος Στ΄ τάξη 2) Κόρκας
• Δρόμος 60 μ. μαθητριών: 1) Ελ. Χίνου  2) Γ. Καπαγιαννίδου
• Άλμα απλούν μαθητριών:  1) Ελ. Χίνου 2) Καπαγιαννίδου
• Σκυταλοδρομία 4Χ100: 1) Η ομάς Ε΄ τάξεως 2) Δ΄ τάξις.

Το άρθρο κλείνει αποδίδοντας τα εύσημα στους δύο γυμναστές Λάμπρο Κούνα και Βαλ. Καλλίου «οι οποίοι καταβάλλουν κάθε προσπάθεια δια να καλλιεργήσουν στας ψυχάς των νεαρών μαθητών την ωφελημότητα της γυμναστικής και να γεννήσουν σ’ αυτούς την αγάπη προς την γυμναστικήν και γενικά προς τον αθλητισμό»!

Έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη