«Προς Κορινθίους πρώτη εκ Βόχας επιστολή!» – Η επιστολή μανιφέστο του Συλλόγου Ιδιοκτητών Κοκκωνίου για τις αποζημιώσεις των σεισμοπαθών του 1928 – Καυγάς για 280 εκατ. δραχμές

Ο καταστρεπτικός σεισμός του 1928 δεν πλήγωσε ανεπανόρθωτα μόνο την Κόρινθο αλλά και όλα τα χωριά της Βόχας. Σύμφωνα με τις αναφορές τις μεγαλύτερες ζημιές τις είχαν πάθε το Κοκκώνι, η Νεράντζα και το Βέλο, αλλά και τα Περιγιάλι, Άσσος, Βραχάτι. Ο Α.Ο.Σ.Κ. (Αυτόνομος Οργανισμός Σεισμοπαθών Κορίνθου) συστήθηκε άμεσα, υπό την καθοδήγηση του Μητροπολίτη, τότε, Δαμασκηνού για την ανοικοδόμηση της πόλεως και των χωριών που επλήγησαν.

Η, τότε, κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου προικοδότησε τον οργανισμό με 75 εκ. δραχμές, τα έσοδα του τότε Καζίνο Λουτρακίου και ετήσια επιπλέον επιχορήγηση 5 εκατ.  Παράλληλα, ο Δαμασκηνός όπως είδαμε και στη βιογραφία του, διέτρεξε τους ομογενείς της Αμερικής και συγκέντρωσε χορηγίες και δωρεές, έτσι ώστε στις αρχές του 1931 ο Α.Ο.Σ.Κ. είχε ένα διόλου ευκαταφρόνητο κεφάλαιο 280.000.000 δρχ!

Ο κύριος όγκος των χρημάτων αυτών, όπως ήταν αναμενόμενο έπεσε στην Κόρινθο, αφού εκεί είχαν μείνει άστεγες 5000 οικογένειες και πολλά δημόσια κτήρια (νοσοκομείο, διοικητήριο κλπ) είχαν καταστραφεί. Σταδιακά, όμως η μεροληπτική αυτή διοχέτευση των χρημάτων έφερε γκρίνια στα υπόλοιπα χωριά, κυρίως της Βόχας που αισθάνονταν ότι είχαν αδικηθεί από την πρόνοια του Οργανισμού.

Έτσι, στις 4 Ιουνίου 1931, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Κοκκωνίου Τάκης Πετρινιώτης, συντάσσει και αποστέλλει στις εφημερίδες μια επιστολή-μανιφέστο κατά των Κορινθίων και κατά του Οργανισμού για τη διαχείριση των κεφαλαίων και τη μη απόδοσή τους και στα χωριά της Βόχας! Η επιστολή, που δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο φύλλο της 7^ης Ιουνίου 1931 της εφημερίδας «Σικυών», είναι συγκλονιστική και αξίζει να παρακολουθήσουμε τα σημαντικότερα σημεία της.

«Βοχαΐτες εις Τάξιν Μάχης!» επιγράφεται η επιστολή και αμέσως προδιαθέτει τον αναγνώστη για το μαχητικό περιεχόμενό της! «Κάτω λοιπόν τα προσχήματα και οι ενδοιασμοί!». Με αυτή τη δήλωση ξεκινά η επιστολή που συνεχίζει σε ιδιαίτερα καυστικό ύφος:

«Η περίτεχνος και καλοβαλμένη εκείνη μάσκα του προσχηματικού ενδιαφέροντος εντός της οποίας οι Κορίνθιοι από της πρώτης μετασεισμικής ημέρας είχον επιμελώς φενακίσει τας πραγματικάς προθέσεις των έναντι της εκ των σεισμικών και παντοίων άλλων πληγμάτων χειμαζομένης περιφερείας μας, ήρχισεν επ’ εσχάτων ν’ αποσυντίθεται και να καταρρέη και όπισθεν αυτής να διαγράφεται απροκάλυπτος και παγερά η στυγνή, μακιαβέλειος φυσιογνωμία.

Αλλ’ είναι αδιαφιλονικήτως, πλέον βεβαιωμένον ότι οι Κορίνθιοι έβλεπον ανέκαθεν από του 1861 και εντεύθεν, από τις εποχής δηλονότι της μετά τον καταστρεπτικόν εκείνον σεισμόν του 1858 ανασυγκροτήσεώς της εις την σημερινή χωρογραφικήν αυτής θέσιν, έβλεπον ανέκαθεν την φίλεργον και παραγωγικήν Βόχαν μόνον από της πλευράς της απομυζήσεως και της παντοίας εκμεταλλεύσεως»!!!

Ο Τάκης Πετρινιώτης συνεχίζει να εξαπολύει κεραυνούς κατά της Κορίνθου, σημειώνοντας ότι όσο σκληρά κι αν δοκιμάστηκε η Βόχα, όλα αυτά τα χρόνια, η Κόρινθος ποτέ δεν συνέτρεξε ως αρωγός της «ουδέποτε ήκουσε (ενν. η Βόχα) την φωνήν της συνηγορίας της (ενν. της Κορίνθου), ουδέποτε την είδε ουδέ καν την ησθάνθη ποτέ και τυποικόν έστω παραστάτην των ατυχημάτων της και των πικριών της». Και παρακάτω δεν διστάζει να αποδώσει σκαιούς χαρακτηρισμούς στην πρωτεύουσα του νομού και τους ανθρώπους της: «την ασυγκίνητον και αγνώμονα αυτήν πόλιν, την πόλιν αυτήν η οποία παρά ταύτα οφείλει τα πάντα και την ευμάρειάν της και την άνεσίν της και τον άρτον της ακόμη, αυτήν ταύτην την ύπαρξιν της εις την φιλεργίαν και τους μόχθους και τον ιδρώτα της ατυχούς ταύτης περιφέρειας».

Ο πρόεδρος του συλλόγου Ιδιοκτητών Κοκκωνίου συνεχίζει το κατηγορητήριο σημειώνοντας ότι η Κόρινθος στάθηκε απέναντι σε όλα τα δίκαια αιτήματα της Βόχας και λειτούργησε ως καιροσκόπος και εκμεταλλευτής: «ένας επιδρομεύς και εκμεταλλευτής της εργασίας της και των μόχθων της, ένας κακός εφιάλτης του ύπνου της, μια πυορροούσα πληγή ένα παράσιτον»! Ομολογουμένως πολύ σκληροί χαρακτηρισμοί, όπως παραδέχεται και ο ίδιος. Τους θεωρεί όμως δίκαιους και αληθινούς, πιστεύει ότι αποτελούν την ωμή και απροσχημάτιστη αλήθεια.

Επί της ουσίας

Μπαίνοντας στην ουσία του προβλήματος, ο Τάκης Πετρινιώτης αναφέρεται στις καταστροφικές επιπτώσεις του σεισμού του 1928 για τα χωριά της Βόχας. Αναφέρει ότι δεν ήταν μόνον ο σεισμός που κατέστρεψε τις περιουσίες των Βοχαϊτών, αλλά και μια σειρά θεομηνιών που τον ακολούθησαν (βροχές, καταιγίδες και χαλάζι που κατέστρεψαν τις καλλιέργειες) έτσι ώστε «τη δεινή εκείνη εποχή το φάσμα της πείνας» να πλανάται πάνω από τον έρημο κάμπο των κατεστραμμένων σταφιδαμπελώνων. Σ’ αυτή τη δύσκολη για τους κατοίκους της Βόχας συγκυρία, η Κόρινθος με τις υπηρεσίες, τους συλλόγους, τις εφημερίδες και τα σωματεία της στάθηκε απέναντι στον πόνο και δυστυχία τους, γράφει η επιστολή, περιγελώντας, προπηλακίζοντας και καθυβρίζοντας τον βοχαΐτικο πληθυσμό.

Αναφερόμενος κατόπιν στη σύσταση του Α.Ο.Σ.Κ. τονίζει ότι ενώ ο οργανισμός προικίστηκε με πλούσια δικαιώματα και προνόμια, αντί να φροντίσει ισότιμα για τα προβλήματα όλων των χωριών και την αποκατάσταση και περίθαλψη όλων των κατοίκων, επί 2,5 χρόνια «παρέσχε – κακώς βεβαίως και εκνόμως – πάσαν μέριμναν και στοργήν και περίθαλψην αποκλειστικώς και μόνον εις την Πόλιν της Κορίνθου, διασπαθήσας προς τούτο υπέρ τα εκατό εκατομμύρια δραχμών εκτός των άλλων εκείνων υπερεκατόν επίσης εκατομμυρίων τα οποία κατεσπαταλήθησαν από την Κυβέρνησιν δια την περίθαλψιν κυρίως της Κορίνθου και πάλιν κατά την πρώτην μετασεισμικήν περίοδο».

Όπως βλέπουμε οι κατηγορίες του Πετρινιώτη αρχίζουν να σχηματοποιούνται και να λαμβάνουν τη μορφή ποσών που διατέθηκαν στην Κόρινθο και μόνο, κι αυτό γιατί εκβιάστηκαν από «τας παμφάγους διαθέσεις και την επιτήδειον βουλιμίαν των Κορινθίων». Ο συγγραφέας της επιστολής, εντοπίζει τη ρίζα του κακού εντός του Μητροπολιτικού Μεγάρου και του Οργανισμού Σεισμοπαθών, αφού και τα δύο «φρουρούντο ισχυρότατα από τους αναριθμήτους Ηρακλειδείς και τις πάνοπλες κουστωδίες των ευνοομένων, των αργομισθίων και των παρασίτων Κορινθίων» οι οποίοι ισχυρίζονται ότι «η Βόχα δεν έπαθε τίποτε, ουδέ έχει ανάγκη προστασίας. Έχει τ’ αμπέλια της και τις σταφίδες της. Ενώ εμείς έχουμε τελείως καταστραφεί. Και τα εκατομμύρια των εράνων και τα άλλα του Οργανισμού και τα δάνεια και τα έσοδα του Καζίνου και των Λουτρών όλα σ’ εμάς ανήκουν γιατί η πόλις μας ήτο ιστορική και θέλουμε πολυτελή μέγαρα και πλατείες και υπονόμους και λιμάνια και θέατρα και πρασιές και κήπους κρεμαστούς!»!!!

Ο πρόεδρος των Ιδιοκτητών Κοκκωνίου συνεχίζοντας μπαίνει στο ζουμί της υπόθεσης και εξηγεί ότι η λογική των Κορινθίων ήταν «θα τα φάγωμεν όλα» για τα κεφάλαια του Οργανισμού Σεισμοπαθών, λογική την οποία καταλύουν οι αγώνες της Βόχας και της υπόλοιπης σεισμοπαθούς υπαίθρου για δικαιοσύνη!

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στην αντίδραση των Βοχαϊτών οι Κορίνθιοι απάντησαν με …πολεμικές ιαχές! «Θα πολεμήσωμεν μέχρις εσχάτων, κραυγάζουν οι Κορίνθιοι» γράφει. Ο πρόεδρος εντοπίζει ότι ο Σύλλογός του, ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Κοκκωνίου είναι ο κυριότερος στόχος των επιθέσεων των Κορινθίων. «Κίτρινοι αφροί, λυσσώδεις ύβρεις και συκοφαντίαι εναντίον του και εναντίον των επιλέκτων μελών του», περιγράφει!

Και όπως ο ίδιος λέει οι συκοφαντίες συνοψίζονται στα κείμενα μιας κορινθιακής εφημερίδας, η οποία γράφει: «Εις τα χωρία της Επαρχίας μας έχει σημάνει συναγερμός. Επί δύο μήνας ήδη διέρχονται εξ αυτών αι Επιτροπαί του Α.Ο.Σ.Κ. διά να εκτιμήσουν τας εκ των σεισμών ζημίας των. Και οι χωρικοί έχοντες το προηγούμενον της διανομής της ξυλείας μέχρι Στυμφαλίας και Φενεού, τρίβοντες προκαταβολικώς τας χείρας των, σπεύδουν να παρουσιάσουν τα σπίτια των ως ετοιμόρροπα»!

Οι επικριτές του Συλλόγου Ιδιοκτητών Κοκκωνίου συνεχίζουν και αναφέρουν ότι επιθυμία των Βοχαϊτών είναι «ο οργανισμός εγκαταλείψας επί δίμηνον όλας τας άλλας εργασίας, ασχολείται με υπέρ το δέον λεπτολόγον προσοχήν εις την εξακρίβωσιν ζημιών, εκεί ένθα μια συνοπτική εξέτασις θα ήτο αρκετή δια να αποκλείση την πληθώραν εκείνην των δήθεν ζημιωθέντων, τους οποίους αν αποφασίσει να συμπεριλάβη εις τον πίνακα των αποκαταστατέων δεν θα μας φθάσουν ούτε τα εκατομμύρια της …Βεγούμ»!!!

Έξαλλος ο κ. Πετρινιώτης εξαπολύει νέους μύδρους κατά των Κορινθίων και τους ειρωνεύεται ότι βασιζόμενοι στην ιστορία τους ζητούν «μέγαρα, επαύλεις και λιμάνια». Και σηκώνει το γάντι και απαντά: «Ε, λοιπόν κύριοι, δεχόμεθα την πρόκλησιν. Οι κατά μέτωπον άλλωστε αγώνες είναι και οι τιμιώτεροι». Και προχωράει ακόμη παραπέρα: «Σημαίνομεν λοιπόν και ημείς συναγερμόν εις το στρατόπεδόν μας, κηρύσσομεν εαυτούς εις επιστράτευσιν, πυκνώνομεν τας φάλαγγας των μαχητών μας και ευθαρσείς και θαρραλέοι αναμένομεν την έναρξιν της μάχης»!!!

Ο Τάκης Πετρινιώτης καταλήγει τη μακροσκελή επιστολή του τονίζοντας ότι οι Βοχαϊτες θα παλέψουν για την προστασία των δικαίων τους, των εστιών τους, του ιδρώτα τους, του ψωμιού τους και της ίδιας της ύπαρξής τους.

Και κλείνει την επιστολή του με την πολεμική παραίνεση προς τους συμπατριώτες του:

«Εμπρός λοιπόν Βοχαΐτες εις συναγερμόν και εις τάξιν μάχης!»!!!

Έρευνα-κείμενα-επιμέλεια: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη

Πηγές:

• Αρχείο Εφημερίδας «ΣΙΚΥΩΝ» Κιάτου