Πως οικοδομήθηκε – Το μυστήριο με τις εικόνες που ήρθαν από το Άγιο Όρος

Το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων στο Μπολάτι, το οποίο γιορτάζει σήμερα 1^η Ιουλίου, είναι ένα σημείο αναφοράς για τη Βόχα. Η περιποιημένη αυλή του,  ο μικρός όμορφος και λιτός ναός, η γραφικότητα της εισόδου, το καθιστούν ίσως το μοναδικό εκκλησάκι σε νεκροταφείο που γιορτάζεται από όλη την περιοχή με μεγάλο κέφι!

Το εκκλησάκι αυτό χτίστηκε μεταξύ 1915-1916 και πρωτολειτούργησε το 1916. Είχε προηγηθεί, όπως ιστορεί ο Γεώργιος Δ. Τιγκαράκης στο ιστορικό και σπάνιο βιβλίο του «Αναμνήσεις και Ιστορικά από το χωριό Μπολάτι», η δωρεά του οικοπέδου που έγινε νεκροταφείο αλλά και η κατασκευή των δεσποτικών εικόνων του τέμπλου στο Άγιο Όρος! Αλλά καλύτερα ας δούμε τα γεγονότα με τη σειρά που τα περιγράφει ο Γεώργιος Τιγκαράκης.

Η δωρεά για νεκροταφείο

Μέχρι το 1910 οι νεκροί στο Μπολάτι θάβονταν στον περίβολο του ναού του Αγίου Γεωργίου. Το 1909 ο «αοίδιμος» όπως γράφει ο Τιγκαράκης παπάς, ο Θανάσης Δημάκης, δώρισε ένα αμπέλι ενάμιση περίπου στρέμματος για να γίνει νεκροταφείο. Όπως και έγινε. Το νεκροταφείο τελείωσε την άνοιξη του 1910 και η πρώτη νεκρή ήταν μια νεαρή η Σμαράγδω Ρουμπέκα.

Την ημέρα της κηδείας μάλιστα, όπως αναφέρει ο Τιγκαράκης, ο οποίος συμμετείχε στην τελετή, τοποθετήθηκε και η βαριά σιδερένια πόρτα της παλιάς εισόδου.

Η απόφαση για να χτιστεί εκκλησία πάρθηκε το 1915 και ο τότε ιεροψάλτης Γεώργιος Δημάκης, αδελφός του Παπα-Θανάση τις παράγγειλε σε έναν φίλο του Ιερομόναχο στο Άγιο Όρος, πριν καν μπει ο θεμέλιος λίθος της εκκλησίας!

Όπως διαβάζουμε ακόμη και σήμερα στις εικόνες ο Ιερομόναχος αυτός λεγόταν Αβράμιος και ο Τιγκαράκης στο βιβλίο του μας δίνει την περιγραφή του: Υψηλού αναστήματος, μελαχρινός, ηλικίας 35 ετών περίπου, με αριστοκρατικό παράστημα που έδινε την εντύπωση ανθρώπου μορφωμένου και καλλιτέχνη.

Οι εικόνες ετοιμάστηκαν πριν τελειώσει η εκκλησία και το καλοκαίρι του 1915 οι Μπολατιώτες και μαζί τους όλοι οι Βοχαΐτες ετοιμάστηκαν να τις υποδεχθούν!

Η υποδοχή των εικόνων και το μυστήριο του τριξίματος

Οι δεσποτικές εικόνες της μέλλουσας εκκλησίας των «Αγίων Αναργύρων» έφτασαν στον σιδηροδρομικό Σταθμό Βραχατίου συσκευασμένες σε ειδικά κιβώτια. Ας δούμε πώς περιγράφει ο ίδιος ο Γεώργιος Τιγκαράκης την τελετή που ακολούθησε όπως την έζησε το καλοκαίρι του 1915:

«Οι καμπάνες του χωριού, Αγ. Γεωργίου και Αγίας Σωτήρας εκρούοντο συνεχώς από το μεσημέρι μέχρι το απόγευμα, όπου ολόκληρο το χωριό, με την μεγάλη στολή ο παπάς, όλοι οι ψαλτάδες, όλοι οι κάτοικοι με λαμπάδες, με θυμιάματα και εξαπτέρυγα και με τα αλληλούια, παρέλαβαν τις τέσσαρες εικόνες στολισμένες με λουλούδια και κορδέλλες και με λιτανεία κατανυκτικήν τας μετέφεραν εις το χωριό μας εν πομπή, ενώ συγχρόνως κατά την διεύλευσίν τους από την Αγίαν Παρασκευήν Βραχατίου, νέαι κωδωνοκρουσίαι εσήμαναν την ιερότητα του γεγονότος, με συνέπεια στην λιτανεία των Μπολατιωτών να προστεθεί και το Βραχάτι ολόκληρο συν γυναιξi και τέκνοις  με επικεφαλής τον παπα – Γιώργη Καρακατσάνη!».

Έτσι με αυτή την πομπή οι εικόνες έφτασαν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Μπολατίου. Εκεί τοποθετήθηκαν σε θέσεις πάνω από τα ψαλτήρια, αναμένοντας το πέρας των εργασιών στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων ώστε να μεταφερθούν στις τελικές θέσεις τους. Μετά από λίγο καιρό όμως άρχισαν τα μυστήρια!

«Μετά πάροδον όμως ολίγων μηνών οι εικόνες παρουσίασαν ένα περίεργο φαινόμενο», μας λέει ο Γεώργιος Τιγκαράκης και εξηγεί: «Έτριζαν! Το τρίξιμο δεν ήτο ελαφρό, αλλά ισχυρότατο! Το φαινόμενον αυτό κατ’ αρχάς ελάμβανε χώραν κατ’ αραιά διαστήματα, αργότερον όμως ηκούοντο τα τριξίματα τακτικότερα τις Κυριακές και περισσότερον ισχυρά και ενίοτε μετά πατάγου! Ηκούοντο πολλάκις οι κρότοι αυτοί και από ανθρώπους οι οποίοι ήσαν έξω από τον ναόν. Όλοι οι κάτοικοι εθορυβήθησαν και ουδεις ηδύνατο να δώση εξήγησιν του φαινομένου!».

Μάλιστα το νέο διαδόθηκε σε όλη τη Βόχα και όπως μας μεταφέρει ο Τιγκαράκης, ήρθαν αρκετοί από τα γειτονικά χωριά όπως ο δάσκαλος Στάθης Βασιλείου, οι γιατροί Νίκος Βουδούρης από το Ζευγολατιό και Χρήστος Καραμπίνης από τον Άσσο, να δουν ιδίοις όμασι το φαινόμενο και να προσπαθήσουν να δώσουν λογική εξήγηση.

Πολλές θεωρίες αναπτύχθηκαν, αλλά καμία δεν έπεισε όλους.

Εν τέλει οι εικόνες με μεγάλη πομπή από όλα τα χωριά της Βόχας μεταφέρθηκαν στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων όπου και τοποθετήθηκαν στην θέση τους στο τέμπλο εκεί που βρίσκονται μέχρι και σήμερα. Έκτοτε βέβαια σταμάτησε και το τρίξιμο!

Επιμέλεια-έρευνα-κείμενα: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη

Πηγή:

• Γεώργιος Δ.Τιγκαράκης, Αναμνήσεις και ιστορικά από το χωριό Μπολάτι