ΜΕΡΟΣ Β΄

ΧΥΤΑ Κιάτου: ένα εκ προμελέτης περιβαλλοντικό έγκλημα.

Θα τρίζουν τα κόκκαλα του αείμνηστου Βασίλη Κελάρη με την εξέλιξη της υπόθεσης του ΧΥΤΑ Κιάτου. Ο αλήστου μνήμης δραστήριος οικολόγος είχε επισημάνει πολύ νωρίς τους περιβαλλοντικούς κινδύνους από την αλόγιστη και πέραν των ορίων χρήση του ΧΥΤΑ Κιάτου. Ήδη από τον Ιούνιο του 2006 κατηγορούσε τη δημοτική αρχή Σικυωνίων (Παπαγγελόπουλου τότε) πως «Τα στραγγίδια  διοχετεύονται στο ποτάμι, και το φρεάτιο, όταν τα μέλη του ΟΙΚΟΣΥΛΚΟ πήγαν στην περιοχή, ήταν ανοιχτό με αποτέλεσμα να μολύνεται και ο ατμοσφαιρικός αέρας από τον όγκο των υγρών».

Σήμερα, είναι γνωστό πως ο ΧΥΤΑ Κιάτου από το 2002 δεν λειτουργούσε περιβαλλοντικώς ορθά, γεγονός που βαρύνει τις δημοτικές αρχές των Παπαγγελόπουλου και Τσουλούφα που άφησαν αυτό έγκλημα να εξελίσσεται.

Το 2011 επί «Καλλικράτη» πια, δημιουργείται μείζον ζήτημα με τα σκουπίδια του δήμου Βόχας. Ο «καλλικρατικός» δήμος Βέλου-Βόχας θέλει να πάει τα σκουπίδια του στον ΧΥΤΑ Κιάτου όπου έχει δικαιώματα ο «καποδιστριακός» δήμος Βέλου. Ο δήμος Σικυωνίων όμως ισχυρίζεται πως δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο και αρνείται να πάρει τα σκουπίδια του πρώην δήμου Βόχας. Τελικά, ο δήμος Βέλου-Βόχας κερδίζει τη δικαστική μάχη και τα σκουπίδια οδηγούνται με τη βούλα του δικαστηρίου στο Κιάτο. Η αρχή του τέλους για το ΧΥΤΑ έχει έρθει.

Ο ΧΥΤΑ θα ζούσε αν γινόταν ανακύκλωση;

Σε άρθρο του στην εφημερίδα «Κορινθιακός Τύπος» το 2006, ο Γιώργος Μουτάφης, δημοτικός σύμβουλος, τότε, Βέλου και αντιπρόεδρος της διαδημοτικής επιχείρησης καθαριότητας και προστασίας του Περιβάλλοντος δήμων Σικυωνίων και Βέλου σημειώνει:

Η απόρριψη όμως όλων των παραγόμενων σκουπιδιών στον ΧΥΤΑ έχει επιβαρύνει την μελλοντική του χωρητικότητα, που ήδη έχει μειωθεί σημαντικά. Η ανακύκλωση επιβάλλεται να εφαρμοστεί τόσο από την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, όσο και από τη μείωση των ποσοτήτων των στερεών αποβλήτων που καταλήγουν στο ΧΥΤΑ. Επί πλέον με το Ν.2939/2001 κρίνεται υποχρεωτική η εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας.

Το Δ.Σ. του ΧΥΤΑ διερεύνησε και τη δυνατότητα της κατασκευής κέντρου διαλογής των απορριμμάτων προ της υγειονομικής ταφής. Το μεγάλο κόστος κατασκευής του κέντρου διαλογής καθιστά ασύμφορη την κατασκευή του κέντρου αυτού από το ΧΥΤΑ Κιάτου. Φυσικά χρειάζεται η σύνταξη ολοκληρωμένης τεχνικής και οικονομοτεχνικής μελέτης για την κατασκευή του κέντρου διαλογής και να ξεκινήσει παράλληλα η διαδικασία ανακύκλωσης στην πηγή.

Έτσι αποφασίστηκε από τον Δήμο Βέλου αλλά και τον Δήμο Σικυωνίων, η συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ( ΕΕΑΑ ) για την χρηματοδότηση των εργασιών διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας και τη λειτουργία προγράμματος ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας.

Ειδικά οχήματα θα συλλέγουν ανά 2 το πολύ 3 ημέρες τα ανακυκλώσιμα υλικά από τους μπλέ κάδους που θα έχουν τοποθετηθεί σε επιλεγμένα σημεία . Τα ανακυκλώσιμα υλικά θα μεταφέρονται στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) όπου εκεί θα ξεχωρίζονται, συμπιέζονται, δεματοποιούνται και στη συνέχεια θα αποστέλλονται σε αντίστοιχες βιομηχανίες για ανακύκλωση .

Στους μπλέ κάδους της ανακύκλωσης θα απορρίπτονται άδειες και καθαρές οι εξής συσκευασίες :

• χαρτοκιβώτια, χάρτινες συσκευασίες υγρών προϊόντων από χυμούς
• αλουμινένια κουτάκια από αναψυκτικά και μπύρες
•  γυάλινα μπουκάλια κάθε είδους μικρά, μεγάλα
• πλαστικά μπουκάλια νερού, αναψυκτικών, απορρυπαντικών, τροφίμων
•  σιδερένιες κονσέρβες από γάλα, τρόφιμα κλπ
• έντυπο χαρτί, εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία.

Τα οφέλη της ανακύκλωσης δεν θα είναι άμεσα οικονομικά. Με την ανακύκλωση:

•  θα προστατευθεί το περιβάλλον και θα αναβαθμιστεί η ποιότητα της ζωής μας
•  θα μειωθεί ο όγκος κατά 30-50% κατ’ όγκο των απορριμμάτων που θα καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) με αποτέλεσμα να επιμηκυνθεί ο χρόνος ζωής τους
• θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας
•  θα συνεισφέρουμε στον πολιτισμό, εφόσον η διαχείριση των αποβλήτων είναι δείκτης πολιτισμού».

Αυτά εν έτει 2006, όταν μετά από λίγους μήνες το φθινόπωρο στις δημοτικές εκλογές εκλέγονται στον πρώην δήμο Βόχας ο αείμνηστος Γιώργος Λιούντρης, στον πρώην δήμο Βέλου ο Θόδωρας Λαμπρόπουλος και στον δήμο Σικυωνίων ο Άγγελος Τσουλούφας. Τόσο στο δήμο Βέλου όσο και στον δήμο Βόχας κινούνται προγράμματα ενημέρωσης για την ανακύκλωση, μοιράζονται φυλλάδια και τσάντες ανακύκλωσης, δίνονται οδηγίες και τοποθετούνται μπλε κάδοι. Ο δήμος Σικυωνίων αντιθέτως φαίνεται να πέφτει σε ύπνωση!!!

Παράλληλα, στα τέλη του 2007 εμφανίζεται στο Μπολάτι η εταιρεία ECORAP συμφερόντων της οικογένειας Ραψωματιώτη. Σκοπός της εταιρείας είναι η «διαχείριση πάσης φύσεως απορριμμάτων και εν γένει άχρηστων υλικών».

Η εμφάνιση της ECORAP ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου στην τοπική κοινωνία. Η εταιρεία περνά δια πυρός και σιδήρου, αντιδράσεις από πολιτικούς, αντιδράσεις από ένα μέρος της τοπικής κοινωνίας, αντιδράσεις από δημοτικούς άρχοντες, έλεγχοι, απορρίψεις Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κ.ο.κ. Ταυτόχρονα γίνεται και η ενημέρωση για την ανακύκλωση!!! Να κάνει ο πολίτης διαλογή στην πηγή, να ανακυκλώσει, για να πάνε που τα ανακυκλώσιμα; Να τα πληρώσει χρυσάφι για να μεταφερθούν στο ΚΔΑΥ Ασπροπύργου για παράδειγμα; Το πρόγραμμα της ανακύκλωσης (ευρωπαϊκό γαρ) απορροφά κονδύλια και προχωρά. Το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών όμως στο Μπολάτι καρκινοβατεί.

Κι ενώ ταυτόχρονα όλοι παραδέχονται πως ο ΧΥΤΑ Κιάτου δεν θα αντέξει για πολύ αν δεν υπάρχει ταυτόχρονα ανακύκλωση, είναι προτιμότερο για τις τοπικές κοινωνίες να γίνει ο ΧΥΤΑ μια ακόμη χωματερή παρά να μπουν στην διαδικασία αφ’ ενός να ανακυκλώσουν αφ’ ετέρου να αδειοδοτήσουν μια επιχείρηση ανακύκλωσης στην περιοχή τους! «Αιδώς Αργείοι»! Η σχιζοφρένεια κατάντησε το εθνικό μας σπορ!

Ο τότε πρόεδρος της ΤΕΔΚ και δήμαρχος Βέλου Θεόδωρος Λαμπρόπουλος δέχεται απανωτές επιθέσεις γιατί την υποστήριξη που παρείχε στον επιχειρηματία κατά τη διάρκεια του Νομαρχιακού Συμβουλίου. Η βουλευτής Κορινθίας, τότε, Αθηνά Κόρκα παρίσταται στο Νομαρχιακό Συμβούλιο και παίρνει το μέρος των κατοίκων. Μάχη, πόλεμος! Παράπλευρες απώλειες: Το περιβάλλον, η ανακύκλωση, ο ΧΥΤΑ, το μέλλον. Το έγκλημα συντελείται εν πλήρη συνειδήσει στο βωμό του λαϊκισμού και της ημιμάθειας.

Η τραγική ειρωνεία σ’ αυτή την ιστορία είναι πως ο τότε δήμαρχος Βόχας Γιώργος Λιούντρης σε δηλώσεις του τόνιζε την αντίθεση της τοπικής κοινωνίας διότι όπως έλεγε από τον «ιστό του δήμου Βόχας και όχι μόνο, υπολογίζουμε νταλίκες με 4.000 δρομολόγια το χρόνο»! Δυστυχώς, όμως μέχρι σήμερα, 7 χρόνια αργότερα, το ΚΔΑΥ δεν έχει καταφέρει να δουλέψει σ’ αυτούς τους ρυθμούς, υπολειτουργούσε και προσφάτως έβαλε λουκέτο!!!

Ας γυρίσουμε όμως στην ιστορία μας. Ο ΧΥΤΑ Κιάτου όπως είπαμε συνεχίζει να δέχεται κάθε λογής απορρίμματα αφού η ανακύκλωση δεν γίνεται και η κομποστοποίηση δεν έχει ενταχθεί ακόμη στα λεξιλόγια των τοπικών αρχόντων. Ο χρόνος ζωής του επομένως μειώνεται δραματικά. Πολύ σύντομα καταλήγει να χρησιμοποιείται ως ΧΑΔΑ. Ακόμη και το 2011 οπότε έλαβε χώρα η δικαστική διένεξη μεταξύ Βέλου-Βόχας και Σικυωνίων ο ΧΥΤΑ Κιάτου είναι βέβαιο πως είχε ξεφύγει από κάθε περιβαλλοντικό όρο και λειτουργούσε πέρα από κάθε έννοια προστασίας του περιβάλλοντος.

Τον Νοέμβριο του 2012 ο αείμνηστος Βασίλης Κελλάρης δηλώνει: «Η λειτουργία του ΧΥΤΑ Κιάτου είχε σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία των κατοίκων. Έγινε αυτοψία από αρμόδιο κλιμάκιο στο ΧΥΤΑ Κιάτου και διαπιστώθηκε υπερκορεσμός από σκουπίδια, προβλήματα μόνωσης λόγω διαρροής από τα πλευρικά τοιχώματα, το φρεάτιο αγωγού ήταν κατεστραμμένο και τα λύματα πήγαιναν στο έδαφος. Μετά από μία έντονη βροχόπτωση μπορεί τα λύματα του ΧΥΤΑ να καταλήξουν στον ποταμό Ελισσώνα.

Αυτοκίνητο του δήμου Βέλου- Βόχας διέθετε στερεά απόβλητα στο χώρο. Μάταια φωνάζαμε τόσα χρόνια αλλά οι δήμαρχοι δεν ήθελαν να ακούσουν. Πλησιάζει ο καιρός που οι δύο πρώην δήμαρχοι κκ. Τσουλούφας και Παπαγγελόπουλος εκτός των άλλων θα αντιμετωπίσουν και ποινικές ευθύνες…».

Το συμπέρασμα είναι ότι την, τότε, κατάσταση, δηλαδή, την έλλειψη περιβαλλοντικού σχεδίου, την έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κόσμου, το περίσσευμα λαϊκισμού πληρώνουμε σήμερα. Διότι, ο ΧΥΤΑ Κιάτου χρησιμοποιήθηκε ανεξέλεγκτα μέχρι το Δεκέμβριο του 2014 οπότε η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρέωσε τη δημοτική αρχή να προχωρήσει στη σφράγισή του λόγω του δυσθεώρητου προστίμου που επέβαλλε.

Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι οι δημοτικοί άρχοντες, νυν και πρώην, δεν γνώριζαν τι γινόταν, ποιο ήταν το έγκλημα και τι επεφύλασσε το μέλλον για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Γνώριζαν δηλαδή ότι ήταν απλώς ζήτημα χρόνου η σφράγιση του ΧΥΤΑ και άρα το αδιέξοδο στην αποκομιδή των απορριμμάτων.

Αλλά αυτό θα είναι το θέμα της τρίτης συνέχειας του αφιέρωματός μας!