Η αυτοδιοίκηση α΄ και β΄ βαθμού χρειάζεται την δύναμη των ενεργών πολιτών κι όχι τις σημαίες των κομματικών επιτελείων

Πενήντα μέρες και κάτι μας χωρίζουν από την κάλπη της 8^ης Οκτωβρίου, την κάλπη των αυτοδιοικητικών εκλογών που θα κρίνουν την διακυβέρνηση των δήμων και των περιφερειών για την επόμενη πενταετία.

Αν οι εθνικές/βουλευτικές εκλογές καθορίζουν λίγο πολύ τις τύχες της χώρας μας, την γενικότερη πολιτική που θα ασκηθεί, είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι οι πραγματικά κρίσιμες για την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Δηλαδή, είναι η εξιδεικευμένη υιοθέτηση και εφαρμογή πολιτικών σε τοπικό επίπεδο, που με τον ένα ή τον άλλον τρόπο επιδρά καθημερινά στη ζωή όλων μας.

Γι’ αυτό και ο χώρος της αυτοδιοίκησης αποτελεί ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο κομμάτι εξουσίας, που πρέπει να έχει τοπικό χαρακτήρα και προτεραιότητες ανάλογες με την περιοχή ευθύνης του. Για παράδειγμα δεν μπορεί σε μια ορεινή αγροτική περιοχή η προτεραιότητα να είναι τα δίκτυα φυσικού αερίου και όχι η αγροτική οδοποιία ή τα αρδευτικά έργα. Όχι ότι το δίκτυο φυσικού αερίου δεν είναι σημαντικό και απαραίτητο, ενδεχομένως, έργο. Ίσως όμως όχι έργο προτεραιότητας για τον αγρότη ή τον κτηνοτρόφο που δεν μπορεί να μετακινηθεί γρήγορα και με ασφάλεια στην παραγωγή του.

Πρέπει να θεωρείται δεδομένο λοιπόν ότι η εξειδίκευση των αναγκών ανάλογα με τα τοπικά χαρακτηριστικά, πρέπει να καθορίζει και τις προτεραιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης στην περιοχή.

Δεν είναι λίγα, εξάλλου, τα παραδείγματα όπου αυτοδιοικητικές πολιτικές πρωτοβουλίες ή δράσεις ενεργών πολιτών μπόρεσαν να τροποποιήσουν τις γενικότερες κυβερνητικές αποφάσεις, προς όφελος των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής, να προσαρμόσουν και να βελτιώσουν την εφαρμογή των κεντρικών πολιτικών αποφάσεων σε περιφερειακό επίπεδο.

Αυτό και μόνο ως παραδοχή καθιστά αυτομάτως αναγκαία την αυτόνομη λειτουργία και ύπαρξη της τοπικής αυτοδιοίκησης μακριά από κομματικές ταμπέλες.

Γιατί εδώ που τα λέμε αγαπητοί αναγνώστες, πραγματικά ποιος νομίζετε ότι χρειάζεται κομματικές ταμπέλες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση; Έχουμε ανάγκη ένα ιδιότυπο «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο; Μάλλον όχι.

Πριν δύο περίπου μήνες με τον πιο απόλυτο και κατηγορηματικό τρόπο μέσα από διπλές κάλπες, ο ελληνικός λαός ξεκαθάρισε την προτίμησή του για το ποιο κόμμα θέλει να τον κυβερνήσει τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Η νίκη της Νέας Δημοκρατίας ήταν σπάνια και περισσότερο δυναμική από ό,τι θα ήλπιζε ο οποιοσδήποτε πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης μετά από μία δύσκολη πρώτη θητεία. Επομένως, πόθεν προκύπτει η ανάγκη να επανακαταμετρηθούν δυνάμεις ενόψει αυτοδιοικητικών εκλογών;

Μήπως στην πραγματικότητα αυτό που υποκρύπτει μια κομματική σημαία, μέσα από τον θόρυβο των κομματικών συνθημάτων και χρωμάτων, είναι η ανυπαρξία της τοπικής πολιτικής ατζέντας και η πρόθεση μετατροπής της περιφερειακής διοίκησης σε μακρό βραχίονα της κεντρικής κυβερνητικής πολιτικής;

Τα τοπικά συμφέροντα τα οποία μια περιφερειακή αρχή ορκίζεται να υπερασπίζεται, για να προστατευθούν απαιτούν καθαρή ματιά και αποφυγή αγκυλώσεων και δεσμεύσεων σε κομματικές επιταγές αντιπολιτευτικές ή συμπολιτευτικές. Οι διοικήσεις τόσο των δήμων όσο και των περιφερειών πρέπει να μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι αποφάσεις που θα λαμβάνουν θα ανταποκρίνονται καλύτερα στις πραγματικές ανάγκες και προτεραιότητες της τοπικής κοινότητας. Δεν είναι λίγες οι φορές, όπως επισημάναμε και παραπάνω που τα τοπικά συμφέροντα έρχονται σε ευθεία αντίθεση με κυβερνητικές ή κομματικές επιλογές και προτεραιότητες. Εκεί πρέπει να δοθεί πολλές φορές πραγματική μάχη για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την τοπική κοινωνία. Πώς μπορεί κάποιος που δεσμεύεται από την κομματική του ταυτότητα να υπηρετήσει αυτό το ρόλο;

Πώς μπορεί ένας κομματικός περιφερειάρχης να εξασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν πολιτικές ή κομματικές επιρροές στις κρίσιμες πολλές φορές αποφάσεις που θα κληθεί να πάρει; Πώς θα εξασφαλίσει ότι κάθε φορά που θα έρχεται η ώρα να κρίνει τι εξυπηρετεί τα συμφέροντα του τόπου που ορκίστηκε να υπηρετεί δεν θα περνά από το νου του ως δεσμευτική πραγματικότητα η κομματική του υπόσταση και η υποταγή στην κεντρική γραμμή;

Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η τοπική αυτοδιοίκηση, τόσο στο επίπεδο των δήμων όσο και στο επίπεδο των περιφερειών είναι η δύναμη των ενεργών πολιτών, που θα θέσουν τα επιχειρήματά τους, θα βάλουν τις παραμέτρους τους, θα διεκδικήσουν, θα αγωνιστούν, θα συμμετέχουν για το καλό του τόπου τους. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ανθρώπους καθαρούς, ανεξαρτήτως πολιτικής και κομματικής προέλευσης, με κουλτούρα και πνεύμα συνεργασίας και συναντίληψης, που θα αναλώσουν τους εαυτούς τους στην υπεράσπιση και προάσπιση των τοπικών συμφερόντων, που θα οραματιστούν και θα ονειρευτούν το μέλλον του τόπου τους, συνδεδεμένο με τις ανάγκες και τις προτεραιότητές του.

Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν χρειάζεται και δεν πρέπει να είναι η προέκταση μιας κεντρικής εξουσίας, γιατί σε αυτή την περίπτωση οι εκλογές θα ήταν μια μάλλον περιττή διαδικασία. Θα αρκούσε ο διορισμός ενός υψηλόβαθμου πολιτικού στελέχους για να εφαρμόσει την κυβερνητική πολιτική σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό θέλουμε; Μια κατ’ επίφασιν εκλογή που θα καλύπτει έναν «διορισμό»;

Ο νομοθέτης εδώ και δεκαετίες έχει προβλέψει το δικαίωμα του λαού να επιλέξει μέσω των εκλογών τους εκπροσώπους του σε τοπικό επίπεδο. Και επειδή οι εκλογές είναι μια από τις ιερότερες στιγμές της δημοκρατίας, καλό είναι να μην δεχόμαστε να υποβιβάζονται στο επίπεδο της καταμέτρησης κομματικών δυνάμεων και του διορισμού «ημετέρων». Καλό είναι να αξιολογήσουμε πέρα και μακριά από κομματικά κριτήρια την διοίκηση εκείνη που θα δώσει στον τόπο μας την διακυβέρνηση που χρειάζεται για την προοπτική και ανάπτυξη που τόσο, μα τόσο πολύ έχουμε ανάγκη!

Γιώτα Χρ. Αθανασούλη