Γράφει ο Αναστάσιος Καλαντζής*

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς αναδεικνύει διαρκώς τα διαρθρωτικά προβλήματα του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα, τα οποία παραμένουν ανεπίλυτα λόγω της έλλειψης ουσιαστικής αντιμετώπισης από τις κυβερνήσεις. Αντί να δοθεί προτεραιότητα σε θέματα όπως οι ελλείψεις διδακτικού προσωπικού και οι ανεπαρκείς κτιριακές υποδομές, οι πολιτικές ηγεσίες επικεντρώνονται κυρίως στη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η παρούσα κυβέρνηση, παράλληλα, προβάλει ως επιτυχία την εγκατάσταση διαδραστικών πινάκων και τη διανομή σετ ρομποτικής, παραμελώντας τα θεμελιώδη ζητήματα και επιβαρύνοντας περαιτέρω το σύστημα με βίαιες συγχωνεύσεις τμημάτων, υποχρεώνοντας μαθητές της Γ’ Λυκείου να αλλάξουν σχολικό περιβάλλον λίγο πριν από την κρίσιμη τελευταία τους χρονιά.

Πώς είναι δυνατόν, το 2024, να υπάρχουν σχολεία στην Ελλάδα που ξεμένουν από εκπαιδευτικούς την πρώτη μέρα του σχολικού έτους; Πώς είναι δυνατόν να ζητούμε από τους μαθητές να εκπαιδευτούν σε ακατάλληλα κτίρια, με ελλιπείς υποδομές και σοβαρές υλικές ελλείψεις; Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που θα έπρεπε να απασχολούν τους υπεύθυνους. Και όμως, η απάντηση φαίνεται να είναι η αδιαφορία και η αναβλητικότητα, την οποία η ελληνική κυβέρνηση καλλιεργεί με συνέπεια εδώ και χρόνια.

Ακόμα κι αν παραβλέψουμε τα σοβαρά προβλήματα στις υποδομές -προβλήματα που θα έπρεπε να έχουν επιλυθεί εδώ και δεκαετίες- πώς μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της λίστας των κρατών-μελών όσον αφορά τις δαπάνες για την εκπαίδευση; Τι σημαίνει αυτό; Μήπως αποδεικνύεται πλέον ότι η παιδεία, τόσο για την τρέχουσα κυβέρνηση όσο και για όσες προηγήθηκαν, δεν αποτελεί προτεραιότητα;

Δυστυχώς για τους κυβερνώντες, ζούμε εδώ και έχουμε λόγο. Γιατί, άραγε, η σημερινή κυβέρνηση επιλέγει την απαξίωση του ελληνικού σχολείου; Μήπως επειδή μια καλά μορφωμένη κοινωνία είναι πιο απαιτητική, πιο κριτική και πιο ενεργή πολιτικά; Μήπως επειδή δεν επιθυμούν μια γενιά που θα διεκδικεί τα δικαιώματά της με πάθος και θα απαιτεί μια καλύτερη και πιο δίκαιη κοινωνία; 

Σε αυτό το σημείο, ας ξεκαθαρίσουμε τουλάχιστον μεταξύ μας πως το σχολείο δεν είναι απλώς ένας θεσμός. Είναι το θεμέλιο κάθε προοδευτικής και δημοκρατικής κοινωνίας, η ραχοκοκαλιά της συνέχειάς μας. Στο σχολείο δεν προσφέρονται μόνο γνώσεις· καλλιεργείται ο κριτικός στοχασμός, η δημιουργική σκέψη, η συνεργασία. Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς, με τις τεχνολογικές και παγκόσμιες εξελίξεις να τρέχουν αδιάκοπα, είναι απαραίτητο να εφοδιάσουμε τους μαθητές με τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να επιβιώσουν και να διαπρέψουν. Όταν όμως οι εκπαιδευτικοί λείπουν και τα κτίρια καταρρέουν, πώς μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ανταποκριθούμε σε αυτές τις προκλήσεις; 

Η κυβέρνηση, όμως, κωφεύει επιδεικτικά. Η αδιαφορία της αποκαλύπτει ένα βαθύ έλλειμμα οράματος, μια επικίνδυνη αμέλεια για το μέλλον της χώρας. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να παραβλέψουμε. Δεν μπορούμε να το ανεχτούμε, ούτε να παραμείνουμε αδρανείς. Είναι καιρός να απαιτήσουμε άμεσα απαντήσεις! Ποια είναι τα πραγματικά σχέδια της κυβέρνησης για την παιδεία; Τι σκοπούς εξυπηρετεί με την απαξίωση του σχολείου; Και πώς μπορεί να υπάρξει μέλλον για το ελληνικό έθνος όταν αφήνουμε την εκπαίδευση -το θεμέλιο της κοινωνίας μας- να πεθάνει μια και καλή; Αν δεν δράσουμε τώρα, θα είμαστε συνένοχοι στη διάλυση της χώρας μας..

*Ο κ. Αναστάσιος Καλαντζής είναι Πολιτικός Επιστήμονας και Ειδικός Σύμβουλος Δημάρχου Δήμου Σικυωνίων