Με φόντο τη χρηματοδοτική επιστροφή σε 233 δήμους, επανέρχεται στο προσκήνιο η διεκδίκηση για την οριστική κατάργηση του Τέλους Ταφής – Η πρόταση του Δημάρχου Σικυωνίων από τον Ιανουάριο παραμένει η μόνη ουσιαστική λύση

Το ποσό των 70 εκατομμυρίων ευρώ συνολικά, επιστρέφεται σε 233 δήμους της χώρας από την παρακράτηση του Τέλους Ταφής, ενός από τα πλέον επίμαχα «χαράτσια» στην Αυτοδιοίκηση τα τελευταία χρόνια. Η απόφαση, που δημοσιοποιήθηκε στις 18 Ιουνίου, αφορά λειτουργικές και γενικές δαπάνες των ΟΤΑ και βασίζεται στον υπολογισμό ποσοτήτων αποβλήτων του 2022 για το β’ εξάμηνο του 2023 και το α’ εξάμηνο του 2024.

Η επιστροφή των χρημάτων αποτελεί πρακτική εφαρμογή της τροπολογίας των τριών Υπουργείων (Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας και Ενέργειας, και Περιβάλλοντος), που ψηφίστηκε τον Απρίλιο στη Βουλή και μετέτρεψε το Τέλος Ταφής σε ανταποδοτικό μηχανισμό, με το 85% των εσόδων να επιστρέφει στους δήμους για έργα ανακύκλωσης και διαχείρισης απορριμμάτων, και το 15% να διατίθεται για την αποκατάσταση παράνομων χωματερών.

Ωστόσο, η ρύθμιση αυτή δεν αρκεί για να σβήσει την έντονη αντίδραση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) εξακολουθεί να ζητά την πλήρη κατάργηση του Τέλους, το οποίο χαρακτηρίζει παράνομο και αντισυνταγματικό. Ο πρόεδρός της, Λάζαρος Κυρίζογλου, υπενθύμισε πως στις 15 Οκτωβρίου 2025 αναμένεται η εκδίκαση της προσφυγής της ΚΕΔΕ και 164 δήμων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με κύριο αίτημα την ακύρωση του επίμαχου μέτρου.

Η αυτοδιοικητική φωνή που άνοιξε πρώτη τη συζήτηση

Πολύ πριν τη νομοθετική τροποποίηση και τις πρόσφατες επιστροφές κονδυλίων, υπήρξαν φωνές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που είχαν προβλέψει με σαφήνεια την ανάγκη ουσιαστικής αναθεώρησης του καθεστώτος. Μία από τις πρώτες που ακούστηκαν, ήταν του Δημάρχου Σικυωνίων Σπύρου Σταματόπουλου, ο οποίος τόσο στο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, όσο και τον Ιανουάριο του 2025, σε συνεδρίαση του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου στην Τρίπολη, είχε θέσει επιτακτικά το ζήτημα.

Στην τότε συνεδρίαση, ο δήμαρχος Σικυωνίων όχι μόνο τάχθηκε υπέρ της απαλλαγής των δήμων από το Τέλος Ταφής, αλλά προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα: πρότεινε τον ορισμό δικηγόρου, ώστε να υπάρξει τεκμηριωμένη γνωμοδότηση και να ξεκινήσει επίσημα η διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης για την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων. Παρά το γεγονός ότι η πρότασή του μειοψήφισε, η διαχρονική προσήλωσή του σε μία νομικά τεκμηριωμένη και θεσμικά ισχυρή διεκδίκηση, αποδεικνύεται σήμερα δικαιωμένη.

Αν τότε οι υπόλοιποι δήμαρχοι είχαν συνταχθεί μαζί του, η Τοπική Αυτοδιοίκηση της Πελοποννήσου θα είχε ενδεχομένως ενισχύσει εγκαίρως τη διαπραγματευτική της θέση και στο ζήτημα της διαχείρισης των ανακυκλώσιμων που προέκυψε πρόσφατα.

Ποια ποσά επιστρέφουν στους δήμους της Κορινθίας

Συνολικά 6 δήμοι της ΠΕ Κορινθίας συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα επιστροφής του Τέλους Ταφής. Τα ποσά που τους αναλογούν είναι:

• Δήμος Κορινθίων: 488.212,19 €
• Δήμος Σικυωνίων: 263.814,03 €
• Δήμος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης: 217.947,81 €
• Δήμος Λουτρακίου-Περαχώρας-Αγίων Θεοδώρων: 125.309,30 €
• Δήμος Βέλου-Βόχας: 67.059,37 €
• Δήμος Νεμέας: 468,71 €

Τα ποσά αυτά αποτυπώνουν με απόλυτη σαφήνεια την πίεση που άσκησε το Τέλος Ταφής στους προϋπολογισμούς των δήμων, σε μια περίοδο που οι ανάγκες για βασικές υπηρεσίες, αλλά και το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων αυξάνονται, ενώ οι πόροι παραμένουν περιορισμένοι. Οι εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που παρακρατήθηκαν, αποτελούν χρήματα που θα μπορούσαν να είχαν αξιοποιηθεί άμεσα σε έργα καθημερινότητας και υποδομών.

Είναι ξεκάθαρο ότι το τέλος ταφής, αποτελεί μια οικονομική ασφυξία με διοικητικό πρόσημο, η οποία επιβλήθηκε χωρίς την απαιτούμενη προηγούμενη υποστήριξη των δήμων για την αναβάθμιση της διαχείρισης απορριμμάτων. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση σήμερα επιχειρεί να μετριάσει τις αντιδράσεις μέσω επιστροφής των εσόδων, επιβεβαιώνει εμμέσως την προβληματικότητα του αρχικού μέτρου και ενισχύει την επιχειρηματολογία όσων –όπως ο Σπύρος Σταματόπουλος– ζήτησαν εξαρχής την πλήρη αναθεώρησή του.

Η μόνη ρεαλιστική διέξοδος

Παρά τις επιστροφές και τις μερικές διορθώσεις, η μόνη ουσιαστική και δίκαιη λύση παραμένει η πλήρης κατάργηση του Τέλους Ταφής, όπως ορθά είχε εισηγηθεί ο Σπύρος Σταματόπουλος. Η θεσμική προσφυγή που οδηγείται ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρωτοβουλία της ΚΕΔΕ και 164 δήμων, όπου ο Σταματόπουλος υπήρξε εκ των θερμότερων υποστηρικτών, αποτελεί πλέον το τελευταίο θεσμικό ανάχωμα απέναντι σε ένα μέτρο που τιμωρεί τις τοπικές κοινωνίες αντί να ενισχύει την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η αυτοδιοίκηση έχει ήδη μιλήσει. Το ερώτημα είναι αν το κεντρικό κράτος θα ακούσει.