Πώς μία φωτογραφία αποκάλυψε πως η δημοτική αρχή του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης αντιμετωπίζει τα ιστορικά μνημεία: Δύο κτίρια-σύμβολα, μηδέν αξιοποίηση, ερημοποίηση και υποβάθμιση – Το Ξυλόκαστρο έχασε τη χρηματοδότηση, αλλά βρήκε αποθήκη για τη ΔΕΥΑ!

Συμβαίνει, κάποιες φορές, στη δημοσιογραφία να παρεμβάλλεται ένα τυπικό λάθος που λειτουργεί ως «καθρέφτης» για να αναδείξει ένα πολύ μεγαλύτερο πολιτικό και διοικητικό σφάλμα. Ή ίσως, να είναι σκόπιμο το λάθος, ώστε να αναγκάσει την εκάστοτε αρχή να ανοίξει το στόμα της και να μιλήσει για όσα προσπαθεί να κρύψει.

Στο ρεπορτάζ μας για τις αποθήκες ΑΣΟ στο Ξυλόκαστρο, εκ παραδρομής χρησιμοποιήσαμε τη φωτογραφία των όμορων σταφιδαποθηκών Φραντζή. Μια φωτογραφία που φίλα προσκείμενοι στην δημοτική αρχή Τσιώτου, έσπευσαν να χρησιμοποιήσουν για να «χλευάσουν» την προσέγγιση, νομίζοντας ότι βρήκαν την τέλεια δικαιολογία για να πετάξουν την μπάλα στην εξέδρα.

Έλα όμως που η μπάλα πάντα επιστρέφει! Γιατί, τελικά, το “λάθος” της φωτογραφίας απλώς επιβεβαίωσε την ουσία της κριτικής μας, αποκαλύπτοντας το μέγεθος της διπλής ανικανότητας της διοίκησης.

Η διπλή απαξίωση που “καίει”

Αφού, λοιπόν, κάποιοι έφεραν στο προσκήνιο τις αποθήκες Φραντζή, ας μιλήσουμε για αυτές. Οι αποθήκες Φραντζή, ιστορικό κτίριο και σύμβολο της σταφιδικής ακμής του τόπου, στέκουν λίγο βορειότερα από τις αποθήκες ΑΣΟ. Η κατάστασή τους; Εξίσου τραγική.

Παρότι το κτίριο, όπως φαίνεται, δέχθηκε κάποιες μικρές καλλωπιστικές παρεμβάσεις (φωτισμός, περίφραξη), παραμένει ένα κουφάρι. Αρκεί να κοιτάξει κανείς τους μουντζουρωμένους και βρώμικους τοίχους, τις σκουριασμένες επιφάνειες και την εικόνα γενικευμένης εγκατάλειψης, για να καταλάβει ότι και εδώ, ο χρόνος κυλάει ενάντια στο κτίριο. Δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο, δεν υπάρχει ουσιαστική αξιοποίηση, δεν υπάρχει λειτουργία που να τιμά το ιστορικό του βάρος.

Δηλαδή, η δημοτική αρχή του Ξυλοκάστρου βρίσκεται σε θέση να κρίνει την ακρίβεια μιας φωτογραφίας, ενώ δεν είναι σε θέση όχι να αξιοποιήσει τα δύο ιστορικά κτήρια, αλλά ούτε καν να βάψει τα γκράφιτι από τα τοιχώματα του ιστορικού της κτιρίου;

Η ουσία παραμένει

Αφού επιβεβαιώσαμε ότι και το κτίριο της «λάθος φωτογραφίας» βρίσκεται στην ίδια θλιβερή μοίρα της εγκατάλειψης, επιστρέφουμε στην ουσία του ρεπορτάζ, στις αποθήκες ΑΣΟ.

Οι αποθήκες ΑΣΟ είχαν ώριμη μελέτη, ενταγμένο έργο και χρηματοδότηση από την προηγούμενη δημοτική περίοδο, μια έτοιμη ευκαιρία για το Ξυλόκαστρο. Αντί να τις δούμε να μετατρέπονται σε κέντρο πολιτισμού ή πανεπιστημιακή δράση, η σημερινή διοίκηση του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης τις αντιμετώπισε με διοικητική αμνησία και πολιτική εγκατάλειψη.

Το πιο οδυνηρό όμως; Ενώ το κτίριο βρίσκεται στην καρδιά του παραλιακού, «τουριστικού» κατά τα άλλα, Ξυλοκάστρου, η δημοτική αρχή, με πράξεις και όχι με λόγια, έδειξε ακριβώς ποια είναι η αντίληψή της για την ιστορική κληρονομιά. Οι αποθήκες ΑΣΟ σήμερα χρησιμοποιούνται, εν μέρει, ως αποθήκη υλικών της ΔΕΥΑ Ξυλοκάστρου.

Αυτή είναι η αισθητική και το όραμα της σημερινής δημοτικής αρχής: η υποβάθμιση ενός βιομηχανικού μνημείου σε απλό χώρο φύλαξης υλικών. Στην καρδιά της πόλης, μάλιστα ακριβώς απέναντι από τον Βρεφονηπιακό Σταθμό, εκεί που θα έπρεπε να υπάρχει φως, κίνηση και πολιτισμός, έχουμε εγκατάλειψη, σκοτάδι και ερημοποίηση.

Αυτή είναι η πρώτη, και πιο βαριά, ανικανότητα: Η απώλεια ενός έργου εκατομμυρίων λόγω αδράνειας και η περαιτέρω υποβάθμιση του ιστορικού κελύφους μιας παραδοσιακά τουριστικής, κατά τα άλλα, πόλης.

Η σύγκριση που πονάει

Είναι λογικό, η σύγκριση με τον γειτονικό Δήμο Σικυωνίων να ενοχλεί. Το αποτέλεσμα είναι συντριπτικό σε βάρος του Ξυλοκάστρου. Εκεί όπου το Κιάτο παρέδωσε Θέατρο, Βιβλιοθήκη και Μουσείο, το Ξυλόκαστρο παρέδωσε ερείπια και αποθήκες ΔΕΥΑ. Και μην πάμε σε άλλους τομείς, όπως σχολικές υποδομές, αγροτική ή/και δημοτική οδοποιία, αρδευτικά κ.ά.

Ας φύγουμε λοιπόν από το Κιάτο που «πονάει» και ας πάμε αλλού. Η Ελλάδα εξάλλου είναι γεμάτη παραδείγματα πόλεων που μεταμόρφωσαν τις παλιά ιστορικά κτήρια τους σε σύγχρονα κέντρα πολιτισμού, δείχνοντας τον δρόμο της ανάπτυξης μέσω της αξιοποίησης της ιστορίας. Ας δούμε μερικά:

Στην Πάτρα τα παλαιά Δημοτικά Σφαγεία ένα βιομηχανικό μνημείο, μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο και χώρο εκδηλώσεων. Στο Αίγιο οι Σταφιδαποθήκες ΑΣΟ αξιοποιήθηκαν για να στεγάσουν Μουσείο και πολιτιστικές δραστηριότητες. Στην Καλαμάτα παλιοί μύλοι και σταφιδαποθήκες έχουν μετατραπεί σε δημοτικές αίθουσες και πολιτιστικά κέντρα εντασσόμενα πλήρως στην ζωή της πόλης. Και άλλα πλείστα παραδείγματα σε όλη την Ελλάδα.

Όπως φαίνεται, η αναγέννηση των βιομηχανικών μνημείων δεν είναι επιστημονική φαντασία. Είναι πολιτική επιλογή. Σε όλη την Ελλάδα, οι δημοτικές αρχές βρήκαν τον τρόπο να αντλήσουν χρηματοδότηση, να επισπεύσουν τις διαδικασίες και να παραδώσουν κτίρια-σύμβολα στην κοινωνία, ακόμα και μέσα από γραφειοκρατικές διαδικασίες, ακόμα και μέσα από 40 κύματα, ακόμα και μέσα από καθυστερήσεις. Παρέδωσαν όμως. Δεν εγκατέλειψαν. Δεν απαξίωσαν. Δεν υποβάθμισαν.

Το “λάθος”, λοιπόν, της φωτογραφίας λειτούργησε ως επιβεβαίωση. Όσοι φίλοι της δημοτικής αρχής έσπευσαν να εντοπίσουν το τυπικό σφάλμα, αποκάλυψαν άθελά τους ότι η πολιτική της διοίκησης Τσιώτου είναι η ίδια και για τα δύο κτίρια:  Πολλαπλή πολιτική ανικανότητα που την πληρώνει ο τόπος με ερημοποίηση και υποβάθμιση.