Γράφει ο  Λεωνίδας Στεργιόπουλος *

Κατέβηκα ένα πρωί στην αγορά στο Ζευγολατιό και συνάντησα μια παλιά φίλη.
Ήταν στις αρχές της κρίσης, όταν ήδη είχαμε υπογράψει το πρώτο μνημόνιο και είχαμε υποδεχτεί την αξιαγάπητη και αξιοσέβαστη Τρόικα.
Τη φίλη μου τη λένε, ας πούμε, Μαρία. Είχα να την δω πολλά χρόνια, κατά συνέπεια έπεσαν οι σχετικοί ασπασμοί, ερωτήσεις σχετικά με την υγεία , τα παιδιά, τα σκυλιά και όλα τα σχετικά που λέγονται τέτοιες στιγμές.
Φυσικά η κουβέντα, που επακολούθησε, οδηγήθηκε, όπως ήταν φυσικό και στα οικονομικά τεκταινόμενα.
Ήξερα από παλιά ότι η Μαρία ήταν συντηρητικών αρχών (στα πολιτικά μόνο γιατί στα υπόλοιπα ήταν αρκετά προχωρημένη) και περίμενα αντίδραση ανάλογη.
Η αντίδρασή της όμως δεν ήταν ανάλογη….. ήταν δυσανάλογη.
Τα γαϊδούρια οι πολιτικοί, δεν είναι κατάσταση αυτή που έχουν φέρει. Εκείνο το … «τα γαϊδούρια».. το είπε με τέτοιο πάθος σα να βγήκε ολόκληρος ο γάιδαρος από μέσα της. Ακόμη έχω στ’ αυτιά μου τη φωνή της και στο μυαλό μου το ύφος της.
Δικαιολογημένα, σκέφτηκα, εξανέστη η φίλη μου αφού η κρίση έχει αρχίσει και μας αγκαλιάζει ζεστά ζεστά όλους.
Εγώ, συνέχισε, ψήφιζα πάντα δεξιά (όλοι έχουμε ελαττώματα). Αν πάρουν πάλι ψήφο από μένα να μου κοπεί το χέρι (άλλος ένας μονόχειρ ψηφοφόρος μέτρησα). Τόσα χρόνια τους ψηφίζω και την κόρη μου δεν εννοούν να τη διορίσουν ακόμη. Κάθε φορά που πάω και ενοχλώ τον τάδε (όνομα γνωστού τοπικού βουλευτή) είναι όλο αύριο και αύριο. Δε δικαιούμαι κι εγώ μια εξυπηρέτηση, τόσους άλλους πως τους τακτοποίησαν;

Έχω μείνει ενεός (που λένε και οι γραμματιζούμενοι), δεν μπορώ να πιστέψω στ΄αυτιά μου. Εδώ ο κόσμος έχει αρχίσει να γυρίζει ανάποδα και η Μαρία το μόνο πρόβλημα που έχει είναι ο διορισμός της κόρης της, που βέβαια πιστεύει ακράδαντα ότι τον δικαιούται, ψηφοδοτικώ δικαιώματι.
Είπαμε μερικά τυπικά ακόμη και χωρίσαμε με αμοιβαίες υποσχέσεις για να ξανασυναντηθούμε και τα σχετικά που λέγονται συνήθως.
Πραγματικά συναντηθήκαμε μετά από ένα χρόνο περίπου, πιθανόν στο δεύτερο μνημόνιο, όταν οι πλατείες είχαν γεμίσει με τους ‘αγανακτισμένους’. Αγόρευε σε ομήγυρη, εντός τοπικού παντοπωλείου, για τους προδότες τους πολιτικούς και πρότεινε στους ακροατές της να σηκωθούν, να πάνε στην Αθήνα και να τους κάψουν όλους, μαζί με τη Βουλή.
Κατάλαβα ότι η κόρη της ήταν ακόμη αδιόριστη, εξ’ ου και το μένος της (απλά το είχε γενικέψει και πλέον κάλυπτε όλο το κοινοβούλιο). Είπα να αστειευτώ λιγάκι και να τη ρωτήσω, προβοκατόρικα, τι φταίνε οι βουλευτές των άλλων κομμάτων αφού δεν τους ψήφιζε άρα δεν είχαν καμιά υποχρέωση, αλλά το ξανασκέφτηκα και το κατάπια.
Υπό αυτάς τας συνθήκας η συζήτηση ήταν μάλλον περιττή, δεν ήθελα να την προσβάλλω άλλωστε θυμίζοντας τα περί διορισμού και απεχώρησα με πικρή γεύση είναι αλήθεια.
Στο δρόμο σκεφτόμουν ότι η φίλη μου η Μαρία δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση αλλά μια ολόκληρη κατηγορία συμπολιτών μας και μελαγχόλησα περισσότερο.
Πόσοι συμπολίτες μας δεν προτάσσουν το ατομικό τους συμφέρον υπεράνω του γενικού, συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στη συνολικότερη υποβάθμιση του δημόσιου βίου της χώρας μας. Πως πιστεύουν ότι δικαιούνται να κατακρίνουν τους πολιτικούς, όταν οι ίδιοι, με τις επιλογές τους και τις πράξεις τους, διαμόρφωσαν αυτή την άθλια κατάσταση.
Όταν από το βουλευτή σου το μόνο που ζητάς είναι να σου ικανοποιήσει το μικρό η μεγάλο ‘ρουσφέτι’ τότε τι βουλευτή επιλέγεις; Προφανώς αυτόν που έχοντας ‘ελαστική συνείδηση’ σου πουλά κάτι που δεν του ανήκει, όπως είναι οι δημόσιες θέσεις και μάλιστα με το δικαίωμα που του αναγνωρίζεις ο ίδιος. Μετά γιατί μας παραξενεύει όταν ο εξυπηρετικός αυτός ‘βουλευτής μας’ θα κάνει και στον εαυτό του κάποιο δωράκι, με τη μορφή μίζας ή άλλου παρανόμου ωφελήματος. Έχουμε άραγε δικαίωμα να διαμαρτυρηθούμε;

Θυμάμαι τα λόγια του μακαρίτη του Τρίτση, που έλεγε. Εγώ είμαι ένας τίμιος και αχρημάτιστος πολιτικός. Κάποια μέρα έρχεται ένας πολίτης στο γραφείο μου και μου ζητά κάποια ‘εξυπηρέτηση’ προσφέροντάς μου και ένα φάκελο με σημαντικό ποσό. Φυσικά τον πετάω έξω από το γραφείο μου. Την άλλη μέρα επανέρχεται επαναφέροντας το αίτημά του, αλλά αυτή τη φορά με ποιο φουσκωμένο φάκελο. Τον ξαναπετάω έξω από το γραφείο μου. Την επόμενη μέρα νάτος πάλι με το ίδιο αίτημα αλλά ακόμη μεγαλύτερο φάκελο. Αλήθεια πόσο θα μπορέσω να παρατείνω τίμιος και αχρημάτιστος;
Βλέπεται για τη διαφθορά όπως και για το ταγκό χρειάζονται δύο. Ο ένας είμαστε εμείς.
Είμαι σίγουρος ότι πολλοί συμπολίτες μας δεν αντιλαμβάνονται ως διαφθορά το διορισμό της κόρης ή του γιού από το παράθυρο, αλλά σαν αναφαίρετό τους δικαίωμα. Το ίδιο αντιλαμβάνονται και την απαίτηση για ‘σβήσιμο’ της κλίσης, που τυχόν τους φιλοδώρησε η τροχαία, το πρόστιμο που ίσως εισέπραξαν από την εφορία, την επιδότηση που έλαβαν χωρίς να τη δικαιούνται κλπ.
Έχω το βουλευτή μου εγώ, κομπάζουν πολλοί, δε φοβάμαι τίποτα και γαμ… και δέρνω.
Το σκεπτικό τους είναι ως εξής,
Ψηφίζω άρα
κάνω το καθήκον μου απέναντι στην πολιτεία,
δημιουργώ υποχρέωση στο βουλευτή που επέλεξα.
Επομένως
Λαμβάνω ‘εξυπηρέτηση’, άρα ο βουλευτής ξεχρεώνει την υποχρέωση και
Η πολιτεία παρακολουθεί αδιάφορη αφού δεν την αφορά.
Τόσο απλό.
Είναι όμως έτσι; Ας το δούμε.
• Η ψήφος είναι δημοκρατικό δικαίωμα, αποκτημένο με πολύ ιδρώτα και αίμα και δεν ανταλλάσσεται ούτε πουλιέται. Όποιος το κάνει είναι κατάπτυστος και δε δικαιούται την ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη.
• Οι δημόσιες θέσεις είναι περιουσία του ελληνικού λαού και όχι των εκάστοτε βουλευτών και υπουργών. Όποιος τις χρησιμοποιεί σαν προσωπική του περιουσία και τις μοιράζει στους κολλητούς του, είναι καταχραστής του δημόσιου πλούτου και πρέπει να τύχει ανάλογης ποινικής μεταχείρισης.
• Οι νόμοι του κράτους συμβάλουν στην ομαλή συμβίωση των πολιτών, πρέπει να αντιμετωπίζουν τους πολίτες ισότιμα και πρέπει να είναι σεβαστοί από όλους. Νόμοι που ψηφίζονται υπόγεια για εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων (ναι, υπάρχουν και τέτοιοι) είναι αντισυνταγματικοί και πρέπει να καταγγέλλονται. Το ίδιο και όσοι παρακάμπτονται ή αναστέλλονται τεχνηέντως για να μη θιγεί ο ένας ή ο άλλος ‘δικός’ μας.
Γιατί όμως οι πολίτες φέρονται έτσι; Απλά γιατί έτσι εκπαιδεύτηκαν.
Από την ίδρυσή του ελληνικού κράτους η κυβερνώσα πολιτική ελίτ, δημιούργησε και ανέδειξε το φαινόμενο του λεγόμενου ‘πελατειακού συστήματος’. Σίγουρα δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, εδώ όμως η χρήση του απέκτησε γιγαντιαίες διαστάσεις.
Θυμάμαι έναν άλλο πολιτικό (αυτός ζει ακόμη) τον κο Πολύδωρα. Πριν τις εκλογές του 2006 που ανέδειξαν την κυβέρνηση του Καραμανλή του νεώτερου (και μικρού αποκαλούμενου) είχε δηλώσει ότι 18.000 γαλάζιοι νέοι περιμένουν εναγωνίως για να καταλάβουν τις θέσεις που τους ανήκαν στο δημόσιο τομέα (από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια). Με λίγα λόγια είχε προγραμματίσει να διορίσει όλη την ΟΝΝΕΔ.

Τα αποτελέσματα αυτής της νοοτροπίας και πρακτικής τα ζούμε και τα πληρώνουμε όλοι πλέον (δίκαιοι και άδικοι). Έτσι απέκτησε το δικαίωμα ο εκλεκτός και αξιαγάπητος κος Πάγκαλος να δηλώνει, χωρίς ντροπή, «όλοι μαζί τα φάγαμε».
Θα ήθελα να υποθέσω ότι μετά τόσα που περάσαμε και περνάμε τα τελευταία χρόνια, μετά από απανωτά μνημόνια, έχοντας βυθιστεί στα σκατά μέχρι το κεφάλι, θα έχουμε βάλει επιτέλους μυαλό. Θα ήθελα να υποθέσω ότι τουλάχιστον στα θέματα που μπορούμε άμεσα να παρέμβουμε θα είχαμε κάνει βήματα προόδου και ότι τουλάχιστον θα είχαμε αντικαταστήσει το ‘πελατειακό κράτος’ με το ‘κράτος δικαίου’ και την αξιοκρατία.
Δυστυχώς φοβάμαι ότι δεν έχουμε βάλει μυαλό ακόμη. Λίγο πριν να κλείσουν την ΕΡΤ, με τον απαράδεκτο τρόπο που την έκλεισαν (απόφαση του αυτοκράτορα Αντωνίου του Καλαματιανού), είχε γίνει καταγγελία στη Βουλή ότι είχαν προηγηθεί 300 διορισμοί από το παράθυρο, φυσικά παράνομοι. Και τόσοι να μην ήταν, έχω προσωπική αντίληψη (όλο και κάποιο γνωστό διαθέτουμε), ότι είχαν γίνει κάμποσοι.
Πιστεύεται ότι είναι δυνατόν να σωθούμε σαν χώρα βαδίζοντας έτσι;
Ναι εγώ το πιστεύω, αλλά πρώτα να ξεριζώσουμε από μέσα μας τον ατομισμό και το ραγιαδισμό και μετά να στείλουμε στη χωματερή της ιστορίας (εκεί που πλέον ανήκουν), αυτούς που μας έφεραν σ’ αυτή την κατάσταση.

* Ο Λεωνίδας Στεργιόπουλος
είναι Αναλυτής-Προγραμματιστής.
LeoStergiopoulos@Gmail.com