Γράφει ο Γεώργιος Γκέκος*

Καθώς η Ευρώπη βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας της έναντι των Η.Π.Α. και της Κίνας δεν ήταν ποτέ πιο πιεστικό. Σε ένα σκηνικό σεισμικών γεωπολιτικών αλλαγών (Μέτωπο Ουκρανίας, Επίθεση στην Ράφα κα.), τεχνολογικών εξελίξεων ( τεχνητή νοημοσύνη), η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μία κρίσιμη συγκυρία, παλεύοντας με την επιτακτική ανάγκη επανεφεύρεσης για να εξασφαλίσει τη θέση της σε ένα ολοένα και πιο ακραίο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Η Ευρώπη θα συνεχίσει μελλοντικά να έχει τη δυνατότητα, κυρίως απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα, να παρεμβαίνει πιο δυναμικά και ενεργά στα θερμά μέτωπα της γεωπολιτικής για να υπερασπίζεται (και) τα οικονομικά της συμφέροντα; Αυτό είναι το ζητούμενο για τον Ντράγκι.

Η ουσία του θέματος έγκειται στην ικανότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίσει τις οικονομικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Η έκθεση Letta παρουσιάζει ένα σχέδιο για μια Ευρώπη που ξεπερνά τα όρια της ενιαίας αγοράς, υποστηρίζοντας μια αλλαγή παραδείγματος προς την ευρωπαϊκή βοήθεια, τις δημόσιες επενδύσεις και πιο συγκεκριμένα προτείνει την καθιέρωση μιας πέμπτης ελευθερίας εντός της ενιαίας αγοράς, εκτός δηλαδή της ελεύθερης κυκλοφορίας των ανθρώπων, των αγαθών, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων, με επίκεντρο την ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης.

Ωστόσο, είναι η έμφαση που δίνει ο Ντράγκι στην ανταγωνιστικότητα που έχει τη μεγαλύτερη απήχηση. Στο πλαίσιο ενός ταχέως εξελισσόμενου διεθνούς ανταγωνιστικού κόσμου, ο Ντράγκι υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για την Ευρώπη να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της οικονομικής της αδράνειας και των διατλαντικών και ανατολικών ομολόγων της. Αυτό συνεπάγεται διπλή εντολή: εξασφάλιση πολιτικής συναίνεσης μεταξύ των 27 κρατών μελών και δέσμευση σημαντικών οικονομικών πόρων —που υπολογίζονται σε μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως— για να προωθηθεί η Ευρώπη στην πράσινη και ψηφιακή εποχή.

Που θα βρεθούν τα χρήματα για να πάρει σάρκα και οστά αυτό το φιλόδοξο σχέδιο; Σύμφωνα με τον Ντράγκι ο πλέον κατάλληλος δρόμος είναι τα ευρωομόλογα, που συνεπάγονται δανεισμό από τις αγορές με κοινή ρήτρα όλων των εταίρων και της Κομισιόν, όπως συνέβη και με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ενώ η Ευρώπη βρισκόταν εδώ και καιρό στην πρώτη γραμμή της πράσινης μετάβασης (με την πράσινη συμφωνία – Green Deal), η προσέγγισή της χαρακτηρίστηκε από κανονιστική πολυπλοκότητα και απροθυμία να παράσχει άμεση οικονομική στήριξη στις επιχειρήσεις. Αντίθετα, η νομοθεσία ορόσημο των Ηνωμένων Πολιτειών, κοινώς γνωστή ως «Νόμος Μπάιντεν» ή Νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), αντιπροσωπεύει μια αλλαγή παραδείγματος στην παροχή κινήτρων για πράσινες επενδύσεις. Με 430 δισεκατομμύρια δολάρια που προορίζονται για επιδοτήσεις, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών εκπτώσεων και κινήτρων για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο IRA έχει αναδειχθεί ως ένα ισχυρό εργαλείο για την προσέλκυση ευρωπαϊκών εταιρειών που επιδιώκουν να κεφαλαιοποιήσουν την αναπτυσσόμενη πράσινη οικονομία.

Αγκαλιάζοντας τα μαθήματα από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και αξιοποιώντας το μετασχηματιστικό δυναμικό των πράσινων επενδύσεων, η Ευρώπη μπορεί να χαράξει μια πορεία προς ένα πιο βιώσιμο, ανθεκτικό και ευημερούν μέλλον. Για τον Ντράγκι η ώρα για δράση είναι τώρα.

Κεντρικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι η ανάγκη να προσφέρει η Ευρώπη κίνητρα παρόμοια με αυτά που παρέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως υπογραμμίζεται από φωνές εντός της ευρωπαϊκής επιχειρηματικής κοινότητας. Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος της MYTILINEOS – Energy & Metals, συμπυκνώνει αυτό το συναίσθημα, εκφράζοντας τη λύπη του για την τιμωρητική προσέγγιση της Ευρώπης στις πράσινες επενδύσεις και υποστηρίζοντας μια πιο ενεργητική στάση παρόμοια με την αμερικανική προσέγγιση με καρότο και μαστίγιο.

Πράγματι, πρόσφατα παραδείγματα υπογραμμίζουν τη γοητεία των αμερικανικών κινήτρων για τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Η TITAN και η CENERGY, δύο από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της Ελλάδας, επέλεξαν να επενδύσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, χάρη στις σημαντικές επιδοτήσεις και την υποστήριξη που προσφέρει το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ. Αυτές οι επενδύσεις υπογραμμίζουν την αυξανόμενη έξοδο των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε πιο πράσινα βοσκοτόπια πέρα από τον Ατλαντικό – μια τάση που απειλεί να διαβρώσει την οικονομική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης εάν αφεθεί ανεξέλεγκτη.

Καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για τις επερχόμενες εκλογές στις 9 Ιουνίου, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι υψηλότερο. Οι εκθέσεις των Letta και Draghi χρησιμεύουν ως μια έκκληση για αποφασιστική δράση, προτρέποντας τους Ευρωπαίους ηγέτες να χαράξουν μια πορεία προς μια πιο ανταγωνιστική, ανθεκτική και ενωμένη Ευρώπη. Η αποτυχία να λάβουμε υπόψη αυτό το κάλεσμα κινδυνεύει να παρασύρει την Ευρώπη σε δεύτερη μοίρα στην παγκόσμια σκηνή—μια μοίρα που ούτε η ήπειρος ούτε οι πολίτες της μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Το ΚΟΣΜΟΣ εκπροσωπώντας του Ευρωπαίους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ στην Ελλάδα παρακολουθεί, όπως και ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ ως Ευρωβουλευτής για πέντε χρόνια, τις πλέον σημαντικές ιστορικές προτάσεις που παρουσιάζονται με τις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι και προσδιορίζουν το μέλλον της Ευρώπης μετά και τις εξελίξεις σε εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας.

Ο κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΕΚΟΣ είναι Διδάκτωρ Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επενδύσεων, υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το κόμμα ΚΟΣΜΟΣ του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΚΚΑΛΗ.