Ποιος δικαιούται να πάρει το λόγο και για πόση ώρα – Πότε μιλάει ο Δήμαρχος και πότε έχει δικαίωμα λόγου ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης – Επιτρέπονται τελικά οι διαλογικές συζητήσεις;

Από την αρχή της τρέχουσας δημοτικής περιόδου, η πρόβλεψη του νομοθέτη για ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας, με ασαφές όμως πλαίσιο διεξαγωγής, δημιούργησε πολλές έριδες, αντιδικίες και φιλονικίες μέσα στα Δημοτικά Συμβούλια.

Είδαμε μειοψηφίες να διαμαρτύρονται έντονα για το πώς θα διεξαχθεί η διαδικασία, είδαμε επικεφαλής δημοτικών παρατάξεων να ενίστανται με πάθος και να διεκδικούν ότι θα μιλήσουν όσο θέλουν και θα πουν ό,τι θέλουν, είδαμε αποχωρήσεις προσχηματικές και μη, από τις αίθουσες των δημοτικών συμβουλίων, είδαμε πολίτες να παρεμβαίνουν στη διαδικασία μιλώντας με πάθος για το δικαίωμά τους να διακόπτουν την διαδικασία όποτε το επιθυμούν και βεβαίως, ως απότοκο όλων των παραπάνω, είδαμε προέδρους δημοτικών συμβουλίων να φτάνουν στα όριά τους προσπαθώντας να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και να πραγματοποιήσουν τη συνεδρίαση.

Από τη θέση μας, ως μέσο μαζικής ενημέρωσης, προσπαθήσαμε να συμβάλλουμε στην ενημέρωση των δημοτών σχετικά με το τι προέβλεπε το πλαίσιο της νομοθεσίας και αρχές Μαρτίου με άρθρο μας βασισμένο στην ασαφή μεν, μοναδική δε, νομοθετική πρόβλεψη δημοσιεύσαμε άρθρο με τον τίτλο: «Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας: Τι προβλέπει, τελικά, ο νόμος;» το οποίο όπως φάνηκε από τα στατιστικά, έγινε αντικείμενο μελέτης για πολλές χιλιάδες αναγνώστες, δημοτικούς και μη συμβούλους, δημοσιογραφούντες και λοιπούς παροικούντες την Ιερουσαλήμ της Αυτοδιοίκησης.

Ωστόσο, τέλη Ιουνίου-αρχές Ιουλίου, το Υπουργείο Εσωτερικών έστειλε στην ΚΕΔΕ τον πρότυπο κανονισμό λειτουργίας Δημοτικού συμβουλίου, ώστε να καταθέσει το ανώτατο συνδικαλιστικό όργανο των Δήμων της χώρας τις παρατηρήσεις, ενστάσεις και βελτιώσεις του. Εν συνεχεία ο πρότυπος κανονισμός θα διοχετευτεί στους Δήμους, οι οποίοι καλούνται στα Δημοτικά τους Συμβούλια να πάρουν τις σχετικές αποφάσεις βασισμένες στον Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας.

Ως εκ τούτου ήρθε η ώρα το αρχικό άρθρο μας, να βελτιωθεί, να διορθωθεί και να σας παρουσιάσει σήμερα, το πλήρες νομοθετικό πλαίσιο με το οποίο θα διεξάγεται στο εξής η Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας στους Δήμους.

Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας

Ο πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Δημοτικού Συμβουλίου εκπονείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών και αποστέλλεται στους Δήμους, για σχετικές αποφάσεις στα Δημοτικά Συμβούλια. Μπορεί ένα δημοτικό συμβούλιο να πάρει απόφαση για τον Κανονισμό Λειτουργίας χωρίς πρότυπο Κανονισμό; Όχι, διότι ο κανονισμός πρέπει να βασίζεται στο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας που εκπονείται από το Υπουργείο Εσωτερικών.

Ο συγκεκριμένος πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου συντάχθηκε αφού λήφθηκαν υπόψη οι αλλαγές που προέκυψαν στις διατάξεις που αφορούν στη συγκρότηση, σύγκληση, λειτουργία και λήψη απόφασης του δημοτικού συμβουλίου με τους νόμους 4804/2021, 5043/2023 και 5056/2023 και επιπλέον διορθώθηκαν τυχόν ασάφειες και ελλείψεις.

Η Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας

Σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, στο άρθρο 12 του Πρότυπου Κανονισμού Λειτουργίας έχουμε τις διατάξεις που αφορούν την Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας. Ας τις δούμε μία μία.

1. Το Δημοτικό συμβούλιο συγκαλείται υποχρεωτικά κάθε δύο (2) μήνες σε ειδική ΔΗΜΟΣΙΑ συνεδρίαση, κατά την οποία η Δημοτική αρχή λογοδοτεί για το έργο και τη δράση της.

2. Στη συνεδρίαση συζητούνται έως δέκα (10) θέματα, τα οποία τίθενται από τους δημοτικούς συμβούλους και επιπλέον έως δύο (2) θέματα, τα οποία τίθενται από τους Προέδρους Δημοτικών κοινοτήτων και στα θέματα απαντάει εκπρόσωπος της Δημοτικής Αρχής.

3. Η Ειδική Συνεδρίαση μπορεί να πραγματοποιηθεί δια ζώσης, με τηλεδιάσκεψη ή με μικτό τρόπο. Δεν απαιτείται απαρτία για την διεξαγωγή της. Δεν συζητούνται θέματα που έχουν συζητηθεί σε προηγούμενη λογοδοσία εκτός κι αν έχουν προκύψει νέα στοιχεία.

4. Η πρόσκληση για την συνεδρίαση εκδίδεται 10 μέρες πριν τη διεξαγωγή της. Μέχρι την τρίτη μέρα πριν την διεξαγωγή της συνεδρίασης κατατίθενται οι ερωτήσεις. Κάθε δημοτικός σύμβουλος ή πρόεδρος μπορεί να καταθέσει μόνο μία ερώτηση.

5. Για τις ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί ενημερώνεται ο Δήμαρχος. Δεν υπάρχει υποχρέωση ενημέρωσης των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου για τις ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί.

6. Αν οι ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί είναι πάνω από 10, γίνεται κλήρωση πριν την έναρξη της συνεδρίασης. Από τα 10 θέματα τα τρία πρέπει να είναι υποχρεωτικά της πλειοψηφίας.

7. Αν οι ερωτήσεις είναι κάτω από 10 δεν τηρείται η αναλογία 7 από τη μειοψηφία και 3 από την πλειοψηφία, αλλά συζητούνται όλες οι ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί. Πρακτικά μπορεί η πλειοψηφία να καταθέσει 9 ερωτήσεις και η μειοψηφία καμία και να συζητηθούν και οι 9 της πλειοψηφίας.

8. Η παρουσία του Αντιδημάρχου, ή Εντεταλμένου Συμβούλου ή του Δημάρχου εφόσον του απευθύνεται ερώτηση ή είναι της αρμοδιότητάς του, είναι υποχρεωτική.

9. Σχετικά με το ποιος και πόσο μιλάει η νομοθεσία προβλέπει τα εξής:

α) Το λόγο αρχικά τον έχει ο σύμβουλος που ρωτάει για χρονικό διάστημα 5 λεπτών.

β) Ο αρμόδιος για την απάντηση (δήμαρχος, αντιδήμαρχος, σύμβουλος) μπορεί να απαντήσει μέσα σε 7 λεπτά.

γ) Ο σύμβουλος που ρωτάει έχει δικαίωμα δευτερολογίας για δύο λεπτά και ο αρμόδιος της Δημοτικής Αρχής για την απάντηση έχει πέντε λεπτά στη διάθεσή του να δευτερολογήσει.

Επιπλέον, ο Δήμαρχος δικαιούται το λόγο για τρία λεπτά στην πρωτολογία (αρχική απάντηση του θέματος) και άλλα τρία λεπτά στη δευτερολογία μετά την απάντηση του αρμοδίου. Στην περίπτωση που ερωτάται ο ίδιος, οι χρόνοι αθροίζονται.

10. Στην Ειδική Συνεδρίαση Λογοδοσίας απαγορεύεται η συζήτηση άλλου θέματος καθώς και οι διαλογικές συζητήσεις.

11. Διακοπή ομιλητή μπορεί να γίνει αν το επιτρέψει ο ίδιος και αν συμφωνεί ο Πρόεδρος.

Ξεκαθάρισμα

Ξεκαθαρίζουν λοιπόν τα πράγματα σχετικά με την διεξαγωγή της Ειδικής Συνεδρίασης Λογοδοσίας καθώς δεν ακολουθείται η πάγια διαδικασία ενός τυπικού Δημοτικού Συμβούλου. Πλην του δημάρχου δεν αναγνωρίζονται ειδικά δικαιώματα λόγου σε κανέναν άλλον δημοτικό σύμβουλο, ούτε στον επικεφαλής της μειοψηφίας. Για να μιλήσει ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης πρέπει να είναι αυτός που θέτει την ερώτηση. Και μάλιστα μόνο μία ερώτηση, καθώς δεν προβλέπεται ο ίδιος σύμβουλος να μπορεί να θέσει δεύτερη ερώτηση. Αλλιώς, δεν έχει δικαίωμα λόγου. Επίσης, όπως προκύπτει στην ειδική συνεδρίαση δεν λαμβάνουν το λόγο δημότες, εκπρόσωποι παραγωγικών φορέων ή άλλοι παριστάμενοι ακόμα και αν τους αφορά το θέμα.

Περιμένουμε λοιπόν να δούμε τη συμμόρφωση των Δημοτικών Συμβούλων με τον κανονισμό του Υπουργείου Εσωτερικών και κυρίως εκείνων που μιλούσαν για «παρανομίες», «χούντες» και «παραβιάσεις καθήκοντος» και βάσιζαν σ’ αυτές τις κορώνες, τη φυγομαχία τους και τις προφάσεις τους για να αποφύγουν θέματα συζήτησης που θα τους έκαιγαν!

Τέλος, για την πληρότητα του ρεπορτάζ μας, να σημειώσουμε ότι σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες μας, στους κόλπους της ΚΕΔΕ έχουν εκφραστεί κάποιες παρατηρήσεις και μένει να δούμε αν και ποιες από αυτές θα ενσωματωθούν στον τελικό Πρότυπο Κανονισμό που θα αποσταλεί το αμέσως προσεχές διάστημα στους δήμους.