Από την πνευματική παρακαταθήκη του μακαριστού Ιεράρχη στις ζυμώσεις για τον διάδοχό του

Η Εκκλησία της Ελλάδος και η Κορινθία πενθούν την εκδημία του Μητροπολίτη Κορίνθου κυρού Διονυσίου, ο οποίος εκοιμήθη στις 7 Αυγούστου 2025, αφήνοντας πίσω του μια πλούσια ποιμαντική παρακαταθήκη.

Ο μακαριστός Ιεράρχης, κατά κόσμον Διονύσιος Μάνταλος, υπηρέτησε επί σχεδόν είκοσι χρόνια τον λαό της Κορινθίας με συνέπεια, νηφαλιότητα και σταθερό εκκλησιαστικό ήθος. Υπήρξε πάντοτε παρών στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στη στήριξη των νέων μέσα από τα κατηχητικά σχολεία και την ποιμαντική μέριμνα, ενώ παράλληλα ενίσχυσε το φιλανθρωπικό έργο της Μητροπόλεως με τη δημιουργία δομών σίτισης και κοινωνικής αρωγής (Θεοπροσφορά). Ιδιαίτερη μέριμνα έδειξε και για τη συντήρηση και ανάδειξη των ιστορικών ναών και μονών, που αποτελούν ζωντανά μνημεία της πίστης και της παράδοσης της Κορινθίας. Η παρουσία του στις κρίσιμες στιγμές της τοπικής κοινωνίας σφράγισε τη διακονία του, καθιστώντας τον σημείο αναφοράς για κλήρο και λαό.

Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στις 9 Αυγούστου στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αποστόλου Παύλου στην Κόρινθο, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και παρουσία πολυπληθούς Ιεραρχίας και πιστών που προσήλθαν να αποχαιρετήσουν τον Ποιμενάρχη τους.

Τοποτηρητής, ζυμώσεις και σενάρια διαδοχής

Με απόφαση της Ιεράς Συνόδου, τοποτηρητής στη χηρεύουσα Μητρόπολη ανέλαβε ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμος. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πελοπόννησος» η επιλογή του έγινε μετά την πληροφορία ότι οι Μητροπολίτες Αργολίδος Νεκτάριος και Μεγάρων Κωνσταντίνος απέρριψαν την πρόταση για την τοποτηρητεία. Η απόρριψη της πρότασης μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: Τη μεγάλη ευθύνη της θέσης, αλλά και την προσοχή και τις ισορροπίες με τις οποίες αντιμετωπίζεται η χηρεία της ιστορικής Μητρόπολης Κορίνθου.

Η διαδικασία εκλογής νέου Μητροπολίτη γίνεται από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος με μυστική ψηφοφορία, ύστερα από εισήγηση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ). Σύμφωνα με πληροφορίες εκκλησιαστικών κύκλων, δεν υπάρχει ακόμη συγκεκριμένη ονοματολογία, ωστόσο οι ζυμώσεις έχουν ξεκινήσει.

Στο πλαίσιο των γενικότερων συζητήσεων για τις επικείμενες εκλογές νέων Μητροπολιτών, ακούγονται διάφορα ονόματα, μεταξύ των οποίων και το όνομα του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κεγχρεών κ. Αγαπίου Δρίτσα. Ο στενός συνεργάτης του μακαριστού Διονυσίου θεωρείται πρόσωπο με εμπειρία στη διοίκηση και ποιμαντική δράση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και ρεπορτάζ, δεν αποκλείεται να εξεταστεί η προαγωγή του σε Μητροπολίτη, αλλά το πιθανότερο όχι στην Κορινθία.

Για τα ελληνικά δεδομένα, η Ιεραρχία προτιμά συχνά είτε αρχιμανδρίτες είτε βοηθούς επισκόπους άλλων εκκλησιαστικών διοικήσεων/Μητροπόλεων για την πλήρωση κενών θρόνων. Τα πρόσφατα εκλογικά πρακτικά και τα βιογραφικά των νέων μητροπολιτών επιβεβαιώνουν αυτό το μοτίβο.

Σύμφωνα, λοιπόν, με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Νέα» σχετικά με τις πληρώσεις των μητροπόλεων ο κατάλογος των εν αναμονή αρχιμανδριτών ή επισκόπων προς αρχιερατεία, είναι μακρύς.

Κατά παράδοση και εκκλησιαστική τάξη τα ονόματα των πρώτων δυνητικών υποψηφίων είναι αυτά των αρχιμανδριτών Ιωάννη Καραμούζη αρχιγραμματέα της Συνόδου της Ιεραρχίας και Βαρνάβα Θεοχάρη, πρωτοσύγκελου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Και οι δύο, εκ θέσεως, διατηρούν διαύλους επικοινωνίας με ικανό αριθμό μητροπολιτών, θεωρούνται ικανότατοι στα διοικητικά και ιδιαιτέρως χαμηλού προφίλ.

Οι πρωτοσύγκελοι Σιατίστης και Νέας Ιωνίας, Νικόλαος Γιαννουσάς και Επιφάνιος Αρβανίτης είναι δύο ακόμα, εν δυνάμει υποψήφιοι.

Ισχυρή παρουσία καταγράφουν και οι αρχιμανδρίτες Νικόδημος Φαρμάκης υπεύθυνος των Οικονομικών της Εκκλησίας (ΕΚΥΟ), Νικόλαος Κλάδης, εφημέριος του Αγίου Νικολάου Καλλιθέας και Αθηναγόρας Μπίρδας, πρωτοσύγκελος στη Βέροια.

Μία άλλη χωρία δυνητικών υποψηφίων είναι και οι βοηθοί επίσκοποι, Κεχριών Αγάπιος Δρίτσας, Ρωγών Θεόφιλος Θεοδωρόπουλος, Ευρίπου Χρυσόστομος Παναγόπουλος και  Σταυροπηγίου, Αλέξιος Ψωϊνός.

Η επόμενη ημέρα και το χρονοδιάγραμμα

Το τεσσαρακοστόμερο μνημόσυνο του μακαριστού Ιεράρχη συμπληρώνεται στις 16 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη, η συζήτηση για την πλήρωση της χηρεύουσας Μητρόπολης πραγματοποιείται συνήθως μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος.

Η επόμενη τακτική σύγκληση της Ιεραρχίας έχει οριστεί για τις 7-9 Οκτωβρίου 2025. Η ΔΙΣ, που συνεδριάζει τον Σεπτέμβριο, αναμένεται να καθορίσει αν το ζήτημα της Μητροπόλεως Κορίνθου θα περιληφθεί στην ημερήσια διάταξη της Ιεραρχίας. Εφόσον συμβεί αυτό, οι εξελίξεις θα δρομολογηθούν εντός του φθινοπώρου, με πιθανή εκλογή νέου Μητροπολίτη πριν το τέλος του έτους.

Η διαδικασία, όπως προβλέπεται από τον Καταστατικό Χάρτη και το τυπικό, θα εξελιχθεί ως εξής:

1. Επικαιροποίηση Καταλόγου Εκλογίμων
   Στη διάρκεια του Σεπτεμβρίου η Διαρκής Ιερά Σύνοδος θα συνεδριάσει για να καταρτίσει και να επικαιροποιήσει τον κατάλογο των προς Αρχιερατείαν Εκλογίμων. Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει επισκόπους τιτουλάριους και αρχιμανδρίτες που πληρούν τα κανονικά και θεσμικά κριτήρια.
2. Κατάθεση του καταλόγου στην Ιεραρχία
   Ο επικαιροποιημένος κατάλογος θα διαβιβαστεί στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας, η οποία έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να εκλέξει νέους Μητροπολίτες.
3. Συνεδρίαση Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας (7–9 Οκτωβρίου)
   Κατά την τακτική φθινοπωρινή σύνοδο, το σώμα των αρχιερέων θα προχωρήσει στην εκλογή.
   1. Στην πρώτη μυστική ψηφοφορία θα αναδειχθεί το τριπρόσωπο (οι τρεις επικρατέστεροι υποψήφιοι).
   1. Στη δεύτερη ψηφοφορία θα εκλεγεί, με απόλυτη πλειοψηφία, ο νέος Μητροπολίτης Κορίνθου.
4. Ανακήρυξη και χειροτονία
   Ο εκλεγείς θα ανακηρυχθεί από την Ιεραρχία. Αν προέρχεται από τους αρχιμανδρίτες, θα ακολουθήσει χειροτονία σε επίσκοπο. Αν είναι ήδη επίσκοπος τιτουλάριος, θα μετατεθεί στον θρόνο της Κορίνθου.
5. Ενθρόνιση
   Μετά την ολοκλήρωση των τυπικών διαδικασιών (δημοσίευση στο ΦΕΚ, κοινοποιήσεις), θα οριστεί η ημέρα της ενθρόνισης του νέου Ποιμενάρχη στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Αποστόλου Παύλου στην Κόρινθο.

Μέχρι να γίνουν όλα αυτά είναι φανερό ότι η Ιερά Σύνοδος αποφεύγει τις επίσημες τοποθετήσεις και τα εκκλησιαστικά ρεπορτάζ περιορίζονται σε ασφαλείς πληροφορίες για τις θεσμικές διαδικασίες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Μητρόπολη Κορίνθου βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία τα βλέμματα στρέφονται προς την Ιεραρχία και τις αποφάσεις της.