Ο γιος του Γέρου του Μωριά που το 1822 είχε το στρατόπεδό του στο Σούλι Κορινθίας – Τι γράφει στις επιστολές του προς την Προσωρινή Διοίκηση – Πέθανε σαν σήμερα στις 23 Μαΐου 1868

Ο Ιωάννης – ή όπως έμεινε γνωστός– Γενναίος Κολοκοτρώνης ήταν το δεύτερο παιδί του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και της Κατερίνας Καρούσου. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1805 και συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση από την πρώτη στιγμή ακολουθώντας τις διαταγές του πατέρα του. Έμεινε γνωστός με το προσωνύμιο «Γενναίος» χάρη στη γενναιότητα, την ανδρεία και την παλικαριά που τον χαρακτήριζαν στις μάχες.

Η μοίρα τον έφερε στην Κορινθία από τις πρώτες μέρες του Αγώνα. Μετείχε ενεργά στην πολιορκία του Ακροκορίνθου και λίγες μέρες μετά τη μάχη των Δερβενακίων, όταν ο Δράμαλης είχε πια κλειστεί μέσα στο Κάστρο της Κορίνθου, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, υπακούοντας τις εντολές του πατέρα του, έστησε το στρατόπεδό του στο Σούλι.

Κατά τη διαμονή του εκεί, έγινε αποδέκτης τουρκικών λαφύρων, από τον οπλαρχηγό του Ζευγολατιού Κορινθίας παπα-Θανάση Πιτσούνη. Η λαφυραγωγία αυτή έγινε η αφορμή για μια δικαστική διαμάχη μεταξύ του Ζευγολατιώτη οπλαρχηγού και του γιου του Γέρου του Μοριά!

Ποιος ήταν ο παπα-Πιτσούνης

Ο παπα-Θανάσης Πιτσούνης ήταν οπλαρχηγός της Βόχας, για την ακρίβεια του Τρανού Ζευγολατιού. Από την πρώτη στιγμή πήρε τα άρματα και ενώθηκε με τους άλλους οπλαρχηγούς στον αγώνα για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Συμμετείχε ενεργά στις πολιορκίες της Ακροκορίνθου και οι σχέσεις του με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ήταν απόλυτα φιλικές. Μάλιστα, ο Γέρο του Μοριά στα απομνημονεύματά του αναφέρει αρκετές φορές τη διαμονή του στο Ζευγολατιό της Βόχας, όπου εικάζεται ότι έμενε στο σπίτι του παπα-Πιτσούνη.

Με αφορμή τη λαφυραγωγία του 1822, όμως, ο παπα-Θανάσης ήρθε σε κόντρα και οικονομική διαφορά με τον Γενναίο. Τι συνέβη όμως μεταξύ των δύο ανδρών;

Το 1825 ο Ζευγολατιώτης οπλαρχηγός καταθέτει μήνυση κατά του Ιωάννη Κολοκοτρώνη με την οποία ζητά αποζημίωση και αναφέρει: «Κατά το 1822 καθ’ ον εμβήκεν ο Ντραμαλης εις Κόρινθον, τότε κατ’ επιταγήν της επαρχίας Κορίνθου εσύναξα όλα τ’ άρματα της Βόχας και επιασα θέσιν εις εν χωρίον Βασιλικά ονομαζόμενον, απέναντι της πολιτείας Κορίνθου προς απάντησιν των εχθρών. Άφ’ ου λοιπόν απέρασαν μερικαί ημέραι και ήλθεν και ο Γιαννάκης Κολοκοτρώνης και ευρίσκετο εις την πολιορκίαν των εχθρών και έπιασε θέσιν άλλην εις χωρίον άλλον Σούλι ονομαζόμενον καί εφύλαττε. Τότε εγώ μετά των λοιπών συστρατιωτών μου υπηγον εις χοσιά καί ελαφυραγώγησα ένα άλογον γεντίκι, τρία μουλάρια καί δύω σέλαις καινούριαις. Άφ’ ου επέστρεψα είς την θέσιν μου και επληροφορήθη ο Γιαννάκης Κολοκοτρώνης διά αυτά τα λαφυραγωγήματα, έστειλεν άνθρωπόν του και με είπεν ότι να πάρω τα ζώα αυτά και να υπάγω εις Σούλι οπού αυτός ήτον, και ηκολούθησα ούτως. Από τα ζώα λοιπόν, το μεν γεντίκι και ταις δύω σέλαις του τα εχάρησα, τα δε τρία μουλάρια τα έκαμα παζάρι με τον ίδιον ανά τριακόσια γρόσια το καθέν, και την αποπληρωμήν αυτών να μου την κάμη είς Τριμπολιτζάν, αφ’ ου υπήγεν εκεί.

Μετά την αναχώρησιν του όμως από Σούλι κατά την συμφωνίαν μας έστειλα επομένως έναν χωριανόν μου Παπα-Λέκα ονομαζόμενον εις Τριμπολιτζά, και από τα γρόσια αυτά μόνον τριακόσια μ’ έστειλον λέγωντας τα λοιπά έξακόσια να μου τα δώση εδώ εις Ναύπλιον. Και κατ’ αυτήν την παραγγελίαν υπέφερα και υποφέρω έως ήδη, χωρίς νά λάβω ούδ’ οβολόν, αλλά τα ζημιώνομαι και κατατρέχομαι από τους συστρατιώτας μου. Δι’ ο αναφέρομαι δια της ταπεινής μου προς το έξοχον Υπουργείον τούτο και παρακαλώ θερμώς να τον υποχρεώση δια να μου κάμη την αποζημίωσιν αυτήν και μένω ευσεβαστώς.

Τη 17 Μαρτίου 1825, εν Ναυπλίω. Ό ευπειθής πατριώτης Παπά Πιτζούνις».

Ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης απάντησε στην αναφορά του Παπά Πιτσούνη λίγες μέρες αργότερα αναφέροντας τη δική του εκδοχή: «Αναφέρομαι εις μίαν άναφοράν του ΠαπαΠιτζούνη, εις την οποίαν λέγει ότι του κατακρατώ εξακόσια γρόσια. Όθεν ειδοποιώ το έξοχον τούτο ‘Υπουργείον, ότι καθ’ ον καιρόν εμβήκεν ο Δράμαλης δι’ Επιταγής της Κεντρικής Διοικήσεως έπήγα αρχηγός των αρμάτων της Επαρχίας Κορύνθου. Πηγαινάμενος λοιπόν εύγαλα όλα τα άρματα καί ήττον υπό την οδηγίαν μου.

Εις εξ αυτών των πολλών ήττον και ο ΠαπαΠιτζούνης, χωρίς όμως να τον γνωρίζω, ούτε οφικιάλον ούτε καπιτάνιον, ειμή απλούν στρατιώτην. Μετ’ ου πολλάς ημέρας λοιπόν εκτυπήθημεν με τους εχθρούς και οι στρατιώται έκαμαν λάφυρα όχι μόνον αυτά οπού αναφέρει αυτός αλλά και έτι περισσότερα. Οι στρατιώται ομοφώνως λοιπόν μου εχάρησαν το ιντίκι καί τα μουλάρια ως αρχηγός τους. Εγώ δια να τους ευχαριστήσω περισσότερον εις την χάριν τους, τους έδωσα γρόσια τριακόσια οκτώ αριθ. 308 και δεν έχει δίκαιον ο ΠαπαΠιτζούνης να μου ζητά εμένα άλλην πληρωμήν, καθότι ως είπον μου τα εχάρησαν όλοι οι στρατιώται και όχι αυτός. Και τα 308 τα έδοσα όλων των στρατιωτών. Προς τούτοις τους εχάρησα και το δέκατον των λαφύρων, όπου ήττον δίκαιον να τους πάρω καθώς και οι άλλοι αρχηγοί. Και μένω μ’ όλον το σέβας.

Τη 20 Μαρτίου 1825, έν Ναυπλίω. Ο πατριώτης Γιαννάκις Κολοκοτρόνης»

Όπως γράφεται «επί του νώτου» του εγγράφου, στη διαμάχη του με τον παπα-Πιτσούνη «Ενεργήθη και εδικαιώθη ο Γ. Κολοκοτρώνης»!

Η, μετά την Επανάσταση, ζωή του

Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης ήταν ένας από τους θερμότερους φίλους του Ιωάννη Καποδίστρια και μετά τη δολοφονία του έπεσε σε δυσμένεια όπως και ο φυλακισθείς και καταδικασθείς σε θάνατο, πατέρας του.

Με την απονομή χάριτος όμως στο Γέρο του Μοριά, ο Γενναίος διορίστηκε υπασπιστής του Όθωνα και το 1841 προήχθη σε υποστράτηγο. Από εκεί ξεκίνησε η εμπλοκή του με την πολιτική ζωή της χώρας που τον έφερε μέχρι και στον πρωθυπουργικό θώκο ως το 1862 όταν εγκατέλειψε οριστικά τον πολιτικό στίβο.

Ήταν παντρεμένος με την κόρη του Φώτου Τζαβέλα, Φωτεινή και απέκτησαν έξι παιδιά. τον στρατιωτικό, πολιτικό και λογοτέχνη Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τη Γεωργίτσα Πετιμεζά, την Αικατερίνη Ροδίου, την Ελένη Ζώτου, τη Ζωίτσα Μανέτα και την Ευφροσύνη Κολοκοτρώνη.

Πέθανε από ανίατη ασθένεια στις 23 Μαΐου 1868.

Έρευνα-επιμέλεια-κείμενο: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη, Γιάννης Χρ. Βαλασόπουλος

Πηγές:

• Φωτάκος, Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών
• Αρχείο Εθνικής Παλιγεννεσίας, Βουλή των Ελλήνων
• Γενναίος Κολοκοτρώνης, Ελληνικά Υπομνήματα 1821-1827
• https://gnomipoliton.com/2020/05/23/γενναίος-κολοκοτρώνης-η-φιλονικία-το/