Η Μάχη των Μύλων τον Ιούνιο του 1825 και η αναχαίτιση των Τουρκοαιγυπτίων εξασφάλισε την ελευθερία της Αργολίδας και της Κορινθίας – Τα γεγονότα του 1825 εφαλτήριο για την αντίσταση των Ελλήνων το 1827

Είδαμε στο προηγούμενο αφιέρωμα πως στις 11 Ιουνίου 1827 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στις επιστολές του από τη Βόχα, καθοδηγεί και δίνει εντολές στους οπλαρχηγούς των Καλαβρύτων για να οργανώσουν την αντίσταση στον Ιμπραήμ, που κατευθύνεται στο Μέγα Σπήλαιο. Το τριήμερο 12-13-14 Ιουνίου 1827 ο Κολοκοτρώνης συγκεντρώνει στρατεύματα από Βοχαΐτες, Κορινθίους και Νεμεάτες για να μεταβεί στο Φενεό και να προστρέξει την κατάλληλη ώρα σε βοήθεια των υπολοίπων ελληνικών δυνάμεων.

Τα όσα περιγράφει ο Αρχιστράτηγος του Μοριά στις επιστολές του μας δίνουν μια αρκετά σαφή εικόνα για την κατάσταση της Κορινθίας το 1827. Αβίαστα προκύπτει το συμπέρασμα ότι η επαρχία είναι ελεύθερη από τον τουρκικό ζυγό, αν και εμπλεκόμενη στον ελληνικό εμφύλιο.

Ποια γεγονότα όμως οδήγησαν στην ελευθερία της Κορινθίας; Πώς κατάφεραν οι Έλληνες να διατηρήσουν την κυριαρχία τους στο βορειανατολικό κομμάτι της Πελοποννήσου, όταν όλος ο Μοριάς στέναζε κάτω από τις ορδές του Ιμπραήμ;

Για να δώσουμε απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα πρέπει να γυρίσουμε δύο χρόνια πίσω και να εξετάσουμε τα γεγονότα του τριημέρου 12-13-14 Ιουνίου του 1825, δηλαδή πριν και μετά από την περίφημη Μάχη των Μύλων!

Τα γεγονότα πριν τη μάχη

Η επέμβαση του ικανού και πείσμονα Ιμπραήμ Πασά κατά των Ελλήνων στο Μωριά έβαλε την Ελληνική Επανάσταση στην πιο δύσκολη, μακροχρόνια και σκληρή δοκιμασία της. Σ’ αυτό συνετέλεσαν η αδράνεια των Ελλήνων και η ανώμαλη πολιτική κατάσταση, που επικρατούσε στην πρόσφατα ελευθερωμένη πατρίδα μας.

Ο Τουρκοαιγυπτιακός στόλος αποβιβάστηκε 11 Φεβρουαρίου 1825 στη Μεθώνη και στην Κορώνη ταυτόχρονα και κυρίως ανενόχλητα!

Μέσα σε τρεις μήνες πολιόρκησε και κατέλαβε το Ναυαρίνο και την Πύλο, νίκησε τις Ελληνικές δυνάμεις στο Κρεμμύδι Μεσσηνίας, σηματοδοτώντας μια από τις μεγαλύτερες ήττες του Αγώνα και εξολόθρευσε τον Παπαφλέσσα με τους γενναίους πολεμιστές του στο Μανιάκι.

Αρχές Ιουνίου στην περίφημη μάχη της Δραμπάλας σημειώθηκε μια από τις πιο πεισματικές μάχες μεταξύ Ιμπραήμ και Κολοκοτρώνη όπου οι ελληνικές δυνάμεις παρά το λυσσώδη αγώνα που έδωσαν κατατροπώθηκαν και ο Ιμπραήμ ανενόχλητος κατέκτησε διαδοχικά την Μεγαλόπολη και την Τριπολιτσά.

Από την Τρίπολη στις 11 Ιουνίου 1825 ο Ιμπραήμ ξεκίνησε με έναν στρατό 6000 ανδρών να καταλάβει το Ναύπλιο, όπου είχε την έδρα της η ελληνική κυβέρνηση. Ο στόχος του Αιγύπτιου στρατάρχη ήταν να κατακτήσει διαδοχικά τα κάστρα του Ναυπλίου, του Άργους και της Κορίνθου έτσι ώστε να ελέγχει τη μοναδική χερσαία είσοδο στην Πελοπόννησο.

Την ίδια στιγμή ο Κορίνθιος οπλαρχηγός Ιωάννης Νοταράς, το «Αρχοντόπουλο», γράφει στον Κανέλλο Δεληγιάννη και στον Γενναίο Κολοκοτρώνη από τη Κανδήλα: «Έφθασα ενταύθα με το στράτευμά μου και όλο ένα μου έρχεται όπισθεν, καθ’ οδόν έλαβα το γράμμα σας και είδον τα διατρέξαντα, και ότι οι εχθροί έφτασαν εις Τρίπολην. Δε λείπω κάθε ώρα να γράφω προς όλους τους αδελφούς χριστιανούς να τρέξωσιν όσοι πιστεύουσιν εις Χριστόν και βέβαια βέβαια όλοι οι Κορίνθιοι να φθάσωσιν. Επίτηδες λοιπόν σας στέλλω το παρόν μου και σας ειδοποιώ το φθάσιμόν μου και να με γράψητε πού θα τρέξητε. Ανάγκη πάσα να ζυγώσητε πλησίον της Τριπολιτσάς, όπου χρείας τυχούσης να βοηθώμεθα. Οι κύριοι Ανδρέϊδες (Λόντος και Ζαΐμης) έρχονται με ικανή δύναμιν, περιμένω απόκρισίν σας έως αύριον το πρωί, να μου φθάσητε τουλάχιστον πέντε φορτώματα φουσέκια χωρίς άργητα».

Οι Έλληνες οχυρώνονται στους Μύλους

Ο Ιμπραήμ επικεφαλής των στρατευμάτων του κατευθυνόταν προς τους Μύλους, όταν, όπως αναφέρει ο Διον. Κόκκινος, από τα υψώματα του Αχλαδόκαμπου είδε τον γκριζογάλανο όγκο της Ύδρας στον ορίζοντα. Ρώτησε αμέσως ποιο είναι το μέρος αυτό και όταν του απάντησαν ότι είναι η Ύδρα είπε: «Ε, συ μικρά Αγγλία πόσον καιρόν θα μου διαφεύγεις!» δείχνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο ότι δεν είχε ξεχάσει τις ήττες του από τα υδραίικα πλοία και το στόχο του να κατακτήσει το νησί και να συντρίψει τη ναυτική του δύναμη!

Το πρωί της 12^ης Ιουνίου 1825 ο Αιγύπτιος στρατάρχης έφτασε στη θέση Γλυκειά, στα πρόθυρα δηλαδή του Ναυπλίου, σκορπίζοντας πανικό στους Έλληνες που είδαν για πρώτη φορά τον Γέρο του Μοριά να μην μπορεί να αντιμετωπίσει τον εχθρό. 

Στους Μύλους της Αργολίδας εν τω μεταξύ, όπου υπήρχαν άφθονα πολεμοφόδια, ο Μακρυγιάννης είχε αρχίσει να προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ. Το χωριό είχε οχυρή θέση καθώς ήταν περιτριγυρισμένο από βάλτους, αλλά και στρατιωτική σημασία αφού ήταν το επίνειο της Τρίπολης και βρισκόταν πάνω στο δρόμο για το Ναύπλιο.

Ο στρατηγός επέλεξε να οχυρώσει έναν περιτοιχισμένο κήπο που είχε στα όρια του δύο πύργους. Έτσι επισκεύασε τις τρύπες τους τοίχους, εξασφάλισε την παροχή νερού με ένα υπόγειο αυλάκι και κατασκεύασε μια υποτυπώδη ταράτσα στα κεραμίδια των πύργων για να την επανδρώσει με ακροβολιστές.

Στη διάρκεια των εργασιών στους Μύλους έφτασε ο Γάλλος Ναύαρχος Δεριγνύ ο οποίος όπως αναφέρει ο ίδιος ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του, παρατήρησε ότι οι θέσεις των Ελλήνων είναι αδύναμες και δεν θα αντέξουν στα κανόνια του Ιμπραήμ.

Ο Έλληνας στρατηγός απάντησε με περίσσιο θάρρος ότι μπορεί οι θέσεις τους να είναι αδύνατες, όμως είναι δυνατός ο θεός που τους προστατεύει, για να πάρει τη ψυχρή απάντηση του Δεριγνύ: «Πολύ καλά!».

Την ίδια μέρα, 12 Ιουνίου 1825 στους Μύλους φτάνουν ενισχύσεις: Ο Μαυρομιχάλης με λίγους άνδρες, ο Χατζημιχάλης με το όλο το σώμα του και ο Υψηλάντης με την προσωπική φρουρά του, δηλαδή 15 άνδρες!  Συνολικά οι ελληνικές δυνάμεις αριθμούσαν λίγο πάνω από 400 άνδρες που είχαν παραταχθεί απέναντι στους 6000 του Ιμπραήμ Πασά.

Η νύχτα της 12^ης Ιουνίου 1825 για τους Έλληνες που είχαν συγκεντρωθεί στους Μύλους ήταν δύσκολη και γεμάτη αγωνία. Οι οχυρώσεις στο λιθόκτιστο περίβολο συνεχίζονταν, ενώ άλλοι άνδρες φύλαγαν σκοπιές και άλλοι προσπαθούσαν να ασφαλίσουν τις θέσεις τους όσο το δυνατόν καλύτερα. Ο φόβος μπορεί να τρύπωνε πότε πότε στις ψυχές τους όμως όλοι ήταν αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν τον εχθρό και είτε να νικήσουν είτε να πεθάνουν!

Έρευνα-Κείμενα-Επιμέλεια: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη

Πηγές:

• Σπυρ. Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως
• Διον. Κόκκινος, Ιστορία Ελληνικής Επαναστάσεως
• Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, Βουλή των Ελλήνων
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΒ΄
• https://history1821.wordpress.com/