Τι αποκαλύπτει το ρεπορτάζ της εφημερίδας μας για την χρηματοδότηση, τις παρατάσεις, την ημερομηνία λήξης του προγράμματος και τα υποέργα που δεν προχώρησαν – Πότε έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το έργο και τι μέλλει γενέσθαι

Ήταν τον Ιούλιο του 2020 όταν περιχαρής η δημοτική αρχή του Αννίβα Παπακυριάκου ανακοίνωσε την δημιουργία Πράσινου Σημείου στον δήμο Βέλου-Βόχας και συγκεκριμένα στο Ζευγολατιό, στη θέση που βρισκόταν το παλιό γήπεδο ποδοσφαίρου, κοντά στις σημερινές γραμμές του προαστιακού.

Η εφημερίδα μας κάλυψε το θέμα τότε, με εκτενές ρεπορτάζ (δείτε ΕΔΩ), διότι αφορούσε αντικειμενικά μια θετική εξέλιξη η χρηματοδότηση με 438 χιλιάδες ευρώ, για ένα έργο που υποστήριζε ορθές πρακτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Τον Φεβρουάριο του 2022, σχεδόν δύο χρόνια αργότερα από την ένταξη του έργου στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ, συμβασιοποιήθηκε το πρώτο από τα 6 υποέργα που αφορούσε στη σύνταξη μελετών για την κατασκευή του Πράσινου Σημείου.

Χθες βράδυ, Πέμπτη 25 Απριλίου 2024, στην ειδική συνεδρίαση Λογοδοσίας του Δημοτικού Συμβουλίου Βέλου-Βόχας ακούσαμε τον δήμαρχο Θανάση Μανάβη να λέει ότι η χρηματοδότηση έχει χαθεί, διότι το έργο είχε καταληκτική ημερομηνία 31/12/2023.

Η αναφορά αυτή κίνησε το ενδιαφέρον μας και αναζητήσαμε την πορεία της χρηματοδότησης και του έργου, ώστε τεκμηριωμένα να την παρουσιάσουμε. Ας δούμε μαζί τι έφερε στο φως η έρευνά μας.

Η χρηματοδότηση

Όπως είπαμε το έργο χρηματοδοτήθηκε τον Ιούλιο του 2020, από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων/Ε.Π. «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» το γνωστό ΥΜΕΠΕΡΑΑ, με την υπ’ αριθμ. 5689/02-07-2020 απόφαση [Δείτε ΕΔΩ την απόφαση αναρτημένη στην “Διαύγεια”].

Συνοπτικά, η ολοκλήρωση του έργου προέβλεπε 6 υποέργα, τα εξής:

 Υποέργο 1: Μελέτες Δημιουργίας Πράσινου Σημείου. Περιλαμβάνονται οι μελέτες που απαιτούνται για την κατασκευή του Πράσινου Σημείου (Αρχιτεκτονική Μελέτη, Στατική Μελέτη, Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη, Περιβαλλοντική Μελέτη).

Υποέργο 2: Δημιουργία εγκαταστάσεων Πράσινου Σημείου. Περιλαμβάνονται όλες οι κατασκευαστικές εργασίες οι οποίες αφορούν στην εσωτερική διάταξη του Πράσινου Σημείου (π.χ. χωματουργικά, διαστρώσεις, κράσπεδα κλπ). Επιπλέον, περιλαμβάνεται η κατασκευή των κτιριακών υποδομών.

Υποέργο 3: Προμήθεια κάδων για την εφαρμογή προγράμματος οικιακής κομποστοποίησης και χωριστής συλλογής έντυπου χαρτιού. Περιλαμβάνεται η προμήθεια κάδων οικιακής κομποστοποίησης και κίτρινων κάδων χωριστής συλλογής έντυπου χαρτιού

Υποέργο 4: Προμήθειες εξοπλισμού Πράσινου Σημείου. Περιλαμβάνονται οι προμήθειες κινητού εξοπλισμού για τη λειτουργία του Πράσινου Σημείου (κοντέινερς ανοικτά, κοντείνερς συμπίεσης, κλάρκ, θρυμματιστής κλαδιών, ζυγιστικό)

Υποέργο 5: Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου Περιλαμβάνεται η υποστήριξη του Δήμου στην εφαρμογή του προτεινόμενου προγράμματος (οικιακή κομποστοποίηση, χωριστή συλλογή εντύπου χαρτιού, οργάνωση Πράσινου Σημείου) καθώς και στην παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου και του χρονοδιαγράμματος της πράξης.

Υποέργο 6: Δράσεις ευαισθητοποίησης και δημοσιότητας. Οι Δράσεις ευαισθητοποίησης και δημοσιότητας περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενημερωτικών φυλλαδίων και αφισών, καμπάνιες ενημέρωσης μέσω έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου και τη δημιουργία και προβολή οπτικοακουστικού υλικού.

Σύμφωνα με την πράξη ένταξης το έργο (δηλαδή και 6 υποέργα) έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31/12/2021, ενώ η ανάληψη νομικής δέσμευσης για το πρώτο υποέργο, δηλαδή τις μελέτες, έπρεπε να έχει γίνει έως 30/09/2020.

Η πανδημία, η παράταση και οι μελέτες

Όλοι θυμόμαστε ότι την διετία 2020-2021 ενέσκηψε στον πλανήτη η πανδημία του κορωνοϊού καθιστώντας δύσκολη και μερικές φορές αδύνατη, την προώθηση και ολοκλήρωση έργων. Γι’ αυτό το λόγο εξάλλου πολλά από τα έργα πήραν παράταση και  ημερομηνία λήξης των εργασιών πήγε πίσω.

Έτσι συνέβη και με το έργο του Πράσινου Σημείου.  Η ημερομηνία ανάληψης νομικής δέσμευσης, με απλά λόγια δηλαδή, η υπογραφή της σύμβασης, παρατάθηκε έως τις 23/06/2022 και η ολοκλήρωση του έργου έως 30/09/2023 [Δείτε ΕΔΩ την απόφαση].

Πράγματι, το πρώτο υποέργο, που αφορούσε όπως είπαμε τις μελέτες για την κατασκευή του Πράσινου Σημείου, δρομολογήθηκε με την διαδικασία της απευθείας ανάθεσης καθώς ήταν μέσα στα επιτρεπτά όρια και απευθύνθηκε πρόσκληση προς τις επιλεγείσες εταιρείες στις 8 Δεκεμβρίου 2021 [Δείτε ΕΔΩ την πρόσκληση].

Μετά από δύο μήνες περίπου, τον Φεβρουάριο του 2022, υπογράφηκε σύμβαση με τους αναδόχους [Δείτε ΕΔΩ την σύμβαση] που προέβλεπε την παραγωγή των Μελετών και των Τευχών Δημοπράτησης δημιουργίας Πράσινου Σημείου. Οι μελέτες έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί και παραδοθεί μέσα σε πέντε (5) μήνες. Τελικά, μετά από μικρή παράταση που πήρε το έργο, οι Μελέτες παραδόθηκαν στις 12 Οκτωβρίου 2022 στον Δήμο Βέλου-Βόχας [Δείτε ΕΔΩ το Πρακτικό της Παραλαβής].

Οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης λοιπόν ήταν έτοιμα τον Οκτώβριο του 2022 και συνεπώς ο δήμος έπρεπε να προχωρήσει στην δημοπράτηση των άλλων 5 υποέργων, με πιο ουσιαστικά από αυτά το υποέργο 2, που αφορούσε στην κατασκευή των εγκαταστάσεων του Πράσινου Σημείου, το υποέργο 3, που αφορούσε στην προμήθεια κάδων κομποστοποίησης και ανακύκλωσης χαρτιού, δηλαδή καφέ και κίτρινων κάδων και φυσικά στο υποέργο 4 που αφορούσε στην προμήθεια του μηχανολογικού εξοπλισμού (κοντέινερ, σύστημα ζύγισης, κ.ά.) του Πράσινου Σημείου.

Σύμφωνα με την έρευνά μας, από τον Οκτώβριο του 2022, διακήρυξη ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού έγινε τον Ιούνιο του 2023 για το υποέργο 3, δηλαδή την προμήθεια κάδων. Τα υποέργα 2 (κατασκευή εγκαταστάσεων) και 4 (προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού) δεν δρομολογήθηκαν και ούτε προχώρησαν σε διαγωνισμούς.

Το υποέργο 3, λοιπόν, η προμήθεια κάδων, απέκτησε ανάδοχο με την υπ’ αριθμ. 179/2023 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του δήμου Βέλου-Βόχας, στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, ένα μήνα πριν τις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2023 και 25 μέρες πριν τη λήξη της χρηματοδότησης του έργου.

Από κει και μετά οι ενέργειες για το έργο χάνονται. Ούτε σύμβαση με τον ανάδοχο υπάρχει, ούτε διακήρυξη για την δημοπράτηση των άλλων πολύ σημαντικών υποέργων, ούτε αίτημα για τροποποίηση της πράξης ένταξης και παράταση της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του έργου, “ούτε φωνή, ούτε ακρόαση”, που λέει και η παροιμία.

Συμπερασματικά

Σύμφωνα, με όλα τα στοιχεία που συλλέξαμε στην έρευνά μας, φαίνεται ότι το έργο κατασκευής Πράσινου Σημείου, που χρηματοδοτήθηκε πριν από 4 περίπου χρόνια, τον Ιούλιο του 2020, με σχεδόν μισό εκατομμύριο ευρώ (438.000€) έμεινε στη μέση της αρχής και πλέον χωρίς χρηματοδότηση!

Από τα 6 υποέργα που περιελάμβανε τελικά, η δημοτική αρχή του Αννίβα Παπακυριάκου κατάφερε να ολοκληρώσει μόνο το ένα, δηλαδή τη σύνταξη μελετών και τευχών δημοπράτησης και απορρόφησε μόνο 32.000€ περίπου, δηλαδή μόλις το 7,3% του συνολικού προϋπολογισμού.

Ακόμη και το υποέργο της προμήθειας κάδων, παρότι είχε ανάδοχο έμεινε χωρίς σύμβαση, για αδιευκρίνιστους λόγους. Βέβαια, το γεγονός ότι η ανακήρυξη αναδόχου στο έργο συμπίπτει με τις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2023, δικαιολογεί ίσως την μη υπογραφή σύμβασης μέσα στην αναμπουμπούλα που επικράτησε μετά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Με τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα είναι σαφές ότι δεν υπάρχει παράταση στην ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου [Δείτε ΕΔΩ], καθώς είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει παρά μόνο μία τροποποίηση της πράξης ένταξης και αφορά στην πρώτη παράταση από 31/12/2021 σε 30/09/2023.

Συνεπώς, η καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου έχει πλέον παρέλθει, εδώ και έξι μήνες, δεν υπάρχει παράταση, σε απλά λόγια δηλαδή, η χρηματοδότηση των υπολοίπων 406.000 ευρώ έχει χαθεί. Αυτό τουλάχιστον δείχνει η έρευνά μας.

Εν κατακλείδι

Χάθηκε λοιπόν, η χρηματοδότηση από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ για το έργο του Πράσινου Σημείου στον δήμο Βέλου-Βόχας; Σύμφωνα με την έρευνα μας, ναι.

Το έργο έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2023 και το παλιό γήπεδο Ζευγολατιού να έχει μετατραπεί σε μία σύγχρονη μονάδα διαχείρισης κομποστοποίησης και εντύπου χαρτιού και αντ’ αυτού παρουσιάζει τη γνωστή εδώ και χρόνια, εικόνα εγκατάλειψης, παρακμής και απαξίωσης με τόνους αχρηστευμένα αμπελόπανα και άλλα σκουπίδια να συσσωρεύονται σε μια πρωτοφανή χωματερή εντός των ορίων του Ζευγολατιού, δίπλα σε σπίτια και καλλιέργειες. Και για να αγγίξουμε κι άλλη μια παράμετρο σ’ αυτό το σημείο, το ποιος καθοδηγούσε ή δεν καθοδηγούσε τους αγρότες να απορρίπτουν τα χρησιμοποιημένα αμπελόπανα στο χώρο, λίγη σημασία έχει, ενώ το ποιος έβαλε ή δεν έβαλε φωτιά δύο φορές είναι απολύτως γνωστό στους παροικούντες …το παλιό γήπεδο Ζευγολατιού.

Θα γίνει τελικά το Πράσινο Σημείο στο δήμο Βέλου-Βόχας; Σίγουρα, δεν είμαστε σε θέση να σας απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό. Το μόνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης έχουν συνταχθεί κι άρα έχει γίνει το πρώτο βήμα. Τώρα όμως λείπει η χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η νέα δημοτική αρχή του Θανάση Μανάβη αναζητά πλέον την χρηματοδότηση στο Πράσινο Ταμείο αφού τέλη Φεβρουαρίου 2024, υπέβαλλε πρόταση χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ» ΓΙΑ ΤA ΕΤH 2023-2024, ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 (Α.Π.2) «ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ & ΛΟΙΠΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ» του Πράσινου Ταμείου με τίτλο «Πράσινο Σημείο – Πλατείες Ζευγολατιού» και έγκριση της σχετικής μελέτης.

Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 390.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 234.000 ευρώ αναζητούνται ως χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο και τα υπόλοιπα 156.000 ευρώ αποτελούν ιδίους πόρους του δήμου.

«Φτερούγησαν» λοιπόν στα «κύματα» της καθυστέρησης(;), της αδράνειας(;), της γραφειοκρατίας(;) πάνω από 400.000€ από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ και αναζητείται πλέον μία μικρότερη χρηματοδότηση για ένα έργο που έπρεπε να έχει κατασκευαστεί πλήρως, εδώ και έξι μήνες….

Κρίμα…