Πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 7 Μαΐου, στον Πύργο Ευρωστίνης, τα 32^α Κυριακίδεια στη μνήμη του μαραθωνοδρόμου Στέλιου Κυριακίδη. Τη διοργάνωση των εκδηλώσεων είχαν ο Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος Πύργου Κορινθίας «Ο ΠΥΡΓΟΣ» και ο Δήμος Ξυλοκάστρου–Ευρωστίνης.

Ο Κυριακίδης, που έχει ταφεί στο ορεινό χωριό της δυτικής Κορινθίας, ήταν δρομέας ημιαντοχής και αντοχής και μέλος της ελληνικής εθνικής ομάδας στίβου, με καταγωγή από την Κύπρο. Έμεινε γνωστός για την μεγάλη νίκη του στον Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1946 που την εποχή εκείνη ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού. Ήταν ο πρώτος αθλητής εκτός Αμερικής-Καναδά που νίκησε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης και ο πρώτος που χρησιμοποίησε χρονομετρητή χειρός.

Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους πλήθος κόσμου μεταξύ των οποίων ο υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Ψυχογιός, οι υποψήφιοι βουλευτές ΝΔ Νίκος Ταγαράς και Μαριλένα Σούκουλη, ο αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου Τάσος Γκιολής, η εντεταλμένη σύμβουλος πολιτισμού της Περιφέρειας Αθηνά Κόρκα, καθώς και ο υποψ. Δήμαρχος Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης Σπύρος Καραβάς.

Ο κ. Ψυχογιός σε δηλώσεις του σημείωσε πως: «Η συμμετοχή στον αθλητισμό είναι από μόνη της μια νίκη για όλα τα παιδιά και ο μαζικός ερασιτεχνικός αθλητισμός πρέπει να είναι δικαίωμα σε όλους, πηγή αξιών της αλληλεγγύης και της προσφοράς όπως έκανε ο Στ. Κυριακίδης, ενώ αποτελεί σημαντικό πυλώνα για τις τοπικές κοινωνίες».

Από την πλευρά του ο υποψήφιος δήμαρχος Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης Σπύρος Καραβάς αναφέρθηκε στην αξία τέτοιων σπουδαίων εκδηλώσεων που ζωντανεύουν τα χωριά του δήμου και τόνισε πώς: «Ο Πύργος έχει τη δική του ιστορία και τα δικά του μοναδικά προϊόντα που οφείλουμε ως αυτοδιοίκηση να αναδείξουμε. Πολλά συγχαρητήρια στον Πολιτιστικό Σύλλογο Πύργου, στους συμμετέχοντες αθλητές και σε καθέναν και καθεμία που συνέβαλλαν στην υπέροχη διοργάνωση!».

Ο άθλος του Κυριακίδη στην Βοστώνη

Συγκεκριμένα ο Στέλιος Κυριακίδης όταν το 1946 αποφάσισε να συμμετάσχει στον 50^ο Διεθνή Μαραθώνιο της Βοστώνης ήταν σε άσχημη σωματική κατάσταση, υποσιτισμένος και αδύναμος λόγω της Κατοχής. Στην Αμερική, οι γιατροί πίστευαν πως θα πέθαινε από εξάντληση κατά την διαδρομή, καθώς ήταν εξαιρετικά αδύναμος και καχεκτικός, αλλά οι αντιρρήσεις τους ξεπεράστηκαν από την αθλητική ομοσπονδία.

Προπολεμικά ο Κυριακίδης είχε συμμετάσχει στον Μαραθώνιο της Βοστώνης του 1930, εγκαταλείποντας λόγω των καινούργιων αθλητικών υποδημάτων που του είχαν χαρίσει Έλληνες ομογενείς και τα οποία τον πλήγωσαν. Κατά την παραμονή του στην Αμερική υποσχέθηκε πως δεν θα εγκατέλειπε ξανά λέγοντας: «Ήρθα να τρέξω για επτά εκατομμύρια πεινασμένους Έλληνες.». Ο μάγειρας του ξενοδοχείου όπου διέμενε ήταν Έλληνας ομογενής και τον βοήθησε να πάρει πέντε κιλά μέσα σε λίγες ημέρες. Την ημέρα του αγώνα, όμως, οι γιατροί είχαν και πάλι τις ενστάσεις τους, σχετικά με την υγεία του Κυριακίδη. Έτσι υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση, σύμφωνα με την οποία ήταν ενήμερος για τους κινδύνους, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη (κάποιες εφημερίδες τον αποκαλούσαν «ο κοκκαλιάρης ‘Ελληνας»).

Κατά τις 12:00, στις 20 Απριλίου 1946, δόθηκε η εκκίνηση του Μαραθωνίου της Βοστώνης. Οι κύριοι διεκδικητές της νίκης ήταν ο Αμερικανός Τζόνυ Κέλυ (2 νίκες, 7 δεύτερες θέσεις, 61 συμμετοχές) και ο Καναδός Ζεράρντ Κοτέ (4 νίκες). Πριν τον αγώνα κάποιος έδωσε στον Κυριακίδη ένα διπλωμένο χαρτάκι να το διαβάσει λίγο πριν από την έναρξη. Από την μια πλευρά έγραφε «Ή ταν ή επί τας» και από την άλλη «Νενικήκαμεν». Είχε ζητήσει από την επιτροπή να αγωνιστεί με τον αριθμό 7 (τυχερός αριθμός στην Αρχαία Ελλάδα) και έτσι του δόθηκε το 77 (δυο φορές τυχερός). Ακολουθώντας την τακτική που ακολουθούσε πάντα, δεν σπατάλησε δυνάμεις από την αρχή αλλά επιτάχυνε από το μέσον της διαδρομής (είχε βάλει σαν «σημάδια» διάφορα κτήρια, τοποθεσίες και τα παντελονάκια των συναγωνιστών του). Επίσης κοιτούσε μόνο μπροστά αναφέροντας: «Όταν ένας μαραθωνοδρόμος κοιτάζει πίσω του, δίνει φτερά στον αντίπαλο».

Στα τελευταία χιλιόμετρα προπορευόταν μαζί με τον Τζόνυ Κέλυ. Τόσο ομογενείς όσο και Αμερικανοί τον ενθάρρυναν, ενώ ένας ομογενής θέλοντας να τον βοηθήσει, του προσέφερε ένα πορτοκάλι χτυπώντας τον ενθαρρυντικά στην πλάτη και μπερδεύτηκε στα πόδια του, κάνοντάς τον να χάσει ρυθμό και έδαφος. Κάποιος άλλος Έλληνας του φώναξε: «Καλά πας, Στέλιο! Έστω δεύτερος». Παρακάτω, ένας Αμερικανός δημοσιογράφος που παρακολουθούσε τον αγώνα με αυτοκίνητο, τον πληροφόρησε: «ο Κέλυ «έσπασε», είναι ώρα να φύγεις». Τότε συνέβη κάτι, που ο Κυριακίδης θυμόταν με συγκίνηση: «…ένας ηλικιωμένος Έλληνας να τραβάει τα μαλλιά του και να λέει: Για την Ελλάδα Στέλιο μου! Για τα παιδιά σου!». Τότε ο Στέλιος Κυριακίδης έδωσε όλα τα σωματικά του αποθέματα κατακτώντας την νίκη, φωνάζοντας στον τερματισμό: «For Greece!» (Για την Ελλάδα).

Ο χρόνος του 2:29:27 αποτέλεσε τον καλύτερο στην Ευρώπη και για 22 χρόνια τον καλύτερο στην Ελλάδα.

Οι Αμερικανοί τον αποκάλεσαν «ο απόγονος του Φειδιππίδη» και σε ερώτηση που του τέθηκε: «Τι θα ήθελες να κάνουμε για σένα;», -ενώ του προσφέρθηκαν χρήματα για να γίνει επαγγελματίας αθλητής και είχε προτάσεις από το Χόλιγουντ για να γίνει ηθοποιός- απάντησε: «Για μένα τίποτα. Μόνο για την Ελλάδα…», επιμένοντας: «Σας παρακαλώ, μην ξεχάσετε τη χώρα μου». Ο Τζόνυ Κέλυ (ήταν ο επικρατέστερος για τη νίκη) όταν ρωτήθηκε γιατί δεν κατάφερε να κερδίσει τον αγώνα, απάντησε: «Πως θα μπορούσα να κερδίσω ποτέ έναν τέτοιον αθλητή; Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για μια ολόκληρη πατρίδα». Αργότερα, ο Κυριακίδης τηλεγράφησε στην Δ.Ε.Η.: «Ενίκησα με δεύτερον τον Κέλυ και τρίτον τον Κοτέ. Αγών σκληρός. Ευτυχής διότι ενίκησα». Την επομένη του αγώνα στην εφημερίδα της Βοστώνης (Boston Sunday Post), στο άρθρο «Η νίκη ανήκει σε δύο έθνη», ο δημοσιογράφος είχε γράψει: «Έχω ξαναδεί πολλούς αθλητές να κλαίνε είτε από χαρά για το θρίαμβό τους είτε από λύπη για την ήττα τους. Αυτός ο Αθηναίος με τα ευγενή αισθήματα δάκρυσε αληθινά, με δάκρυα που έβγαιναν μέσα από τη δυνατή ελληνική καρδιά του. Μια καρδιά που δεν τον πρόδωσε στα 26 μίλια που διήνυσε, αλλά που κόντεψε να σπάσει όταν έφτασε στο τέρμα, τόσο από περηφάνια για τη νίκη του όσο και από θλίψη για τις κακουχίες που περνούσε η πατρίδα του».

Το πακέτο Κυριακίδη

Ο Στέλιος Κυριακίδης, μετά τον αγώνα έμεινε για περίπου ένα μήνα στην Αμερική, αποσκοπώντας στην συγκέντρωση βοήθειας για την Ελλάδα, καθώς η νίκη του είχε προκαλέσει την συμπάθεια σε Αμερικανούς και κυρίως σε Έλληνες ομογενείς. Τελικά το ποσό που κατάφερε να συγκεντρώσει έφθασε τα 250.000 δολάρια ενώ η οικογένεια Λιβανού έστειλε δύο πλοία με είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα). Η βοήθεια αυτή ονομάστηκε «Πακέτο Κυριακίδη». Τον Μάιο του 1947, ως απόρροια της δημοσιότητας που είχε δοθεί στην κατάσταση της Ελλάδας λόγω του Μαραθωνίου της Βοστώνης, τέθηκε σε εφαρμογή εσπευσμένη οικονομική βοήθεια από την Αμερική (400.000 δολάρια), πριν το Σχέδιο Μάρσαλ.

Στις 23 Μαΐου 1946 ο Κυριακίδης επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες τον υποδέχθηκαν με τιμές ήρωα. Έπειτα πραγματοποιήθηκε επίσημη τελετή στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου ο λόγος του δακρυσμένου Κυριακίδη (δήλωνε: «Είμαι υπερήφανος που είμαι Έλλην») συγκίνησε το πλήθος. Η επιστροφή στο σπίτι του στην Φιλοθέη κράτησε 8 ώρες. Για πρώτη φορά μετά την Κατοχή, φωταγωγήθηκε η Ακρόπολη προς τιμήν του.

Ο Στέλιος Κυριακίδης πέθανε στις 10 Δεκεμβρίου του 1987, στη Αθήνα και τάφηκε στον Πύργο Ευρωστίνης, όπου είχε το εξοχικό του.

Πηγή ιστορικών στοχείων: Wikipedia